Πρόγραμμα 1ου Συμποσίου του Δικτύου Α.Π.Κ. Δράμας με τίτλο «Δίκτυα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς: έρευνα, διαφύλαξη, προοπτική και βιώσιμη ανάπτυξη»

Αμφιθέατρο Διοικητηρίου Δράμας

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20.12.2024

  • 17.00: προσέλευση
  • 17.30: Έναρξη συμποσίου, προσφωνήσεις, χαιρετισμοί.(Συντονίστρια: Αθανασία Θεοδωρίδου)
  • 18.00: Θεοδωρίδου Αθανασία: «Δίκτυο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Δράμας».
  • 18.15: Παρουσίαση των εγγεγραμμένων στοιχείων Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Δράμας που έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ελλάδας.
  • Παπουτσής Γιάννης: «Αράπηδες: Μοναστηρακίου Δράμας».
  • Μαγκριώτης Γιώργος, Προδρόμου Γιώργος: «Κουρμπάνι του Αγίου Αθανασίου στο Καλαμπάκι Δράμας».
  • Χαριζάνη Ελισάβετ: «Μπαμπούγερα Καλής Βρύσης Δράμας».
  • Γκόλνα Αθανασία, Δημαράς Κώστας: «Καλογεροδευτέρα στο Καλαμπάκι Δράμας».
  • 19.00: Μαρούτση Θεοδοσία: «Η Δυναμική των Δικτύων για τη Διαφύλαξη και Ανάδειξη της Ζώσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Παρόν και στο Μέλλον».
  • 19.15: Ο λόγος στις κοινότητες. Οι φορείς της ζώσας κληρονομιάς του τόπου καταθέτουν τη γνώση, την πρακτική και την εμπειρία τους. Συζήτηση.
  • Λήξη εργασιών με παρουσίαση του τελευταίου στοιχείου: Κάλαντα Κρυόνερου Αν. Θράκης στο Καλαμπάκι Δράμας από την ομάδα καλαντιστών του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου.

ΣΑΒΒΑΤΟ 21.12.2024

09.00: Προσέλευση, εγγραφές.

09.30: 1η Συνεδρία: Δημόσια Ανθρωπολογία, συγκριτική Λαογραφία (Συντονίστρια Ελισάβετ Χαριζάνη).

  • Εκπρόσωπος ΔΙ.ΝΕ.ΠΟ.Κ.
  • Τσιμπιρίδου Φωτεινή: «Τι τρέχει με την πολιτισμική κληρονομιά στην βορειοελλαδική επαρχία; Δημόσια Ανθρωπολογία, κριτική εθνογραφία, οικολογίες γνώσεων και κοσμοπολιτική από/στην περιφέρεια».
  • Θεοδωρίδου Γαρυφαλλιά: «Αράπηδες: μεταμφίεση και παράσταση υπό το πρίσμα της ελληνοβαλκανικής συγκριτικής λαογραφίας».
  • Ανδριανοπούλου Παναγιώτα: «Ξεφλουδίζοντας την άυλη πολιτιστική κληρονομιά: ορισμοί, περιορισμοί, όρια και περιθώρια της κοινότητας».
  • Παπακώστας Χρήστος: «Ο χορός ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά: δώρο, αντίδωρο ή εμπόρευμα;».  

11.00- 11.30: Διάλλειμα, καφές

11.30: 2η Συνεδρία: Ζώσα παράδοση, αποτυπώσεις και καλές πρακτικές (Συντονίστρια Μαρίνα Σωφρονίδου)

  • Χατζόπουλος Γιώργος: «Η γένεση των Δρωμένων και η διαχρονικότητά τους».
  • Καμπάκη- Βουγιουκλή Πηνελόπη: «Ακολουθώντας τα ίχνη του Θρακιώτη ‘Καλόγερου’ μέχρι το Καλαμπάκι».
  • Μορφακίδης – Φυλακτός Μόσχος: «Οι ρίζες των μεταμφιέσεων και των δρώμενων του Δωδεκαήμερου».
  • Πουλιούδη Βασιλική: «Οι αρχαίες ρίζες της αυλής πολιτιστικής κληρονομιάς».
  • Κοσμίδου Κατερίνα: «Χριστούγεννα στο Καλαμπάκι». Το 1ο Νηπιαγωγείο Καλαμπακίου σε ενεργό ρόλο στη διαφύλαξη των Θρακιώτικων καλάντων.
  • Τσικουρίδης Ελευθέριος, Ιατροπούλου Βασιλική, Γιουλδούρη Σοφία, Χρόνης Βαγγέλης και Σταθιά Αθανασία: «Ηχογεωλογικά τοπία του ελληνικού χώρου». Το τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στην διατήρηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο υπεύθυνος του μαθήματος Επίκουρος Καθηγητής Τσικουρίδης Ελευθέριος με τους φοιτητές του παρουσιάζουν τα χωριά Μοναστηράκι και Καλή Βρύση Δράμας.

14.15- 15.00: Ελαφρύ γεύμα

15.00- 17.00: Ξενάγηση συμμετεχόντων σε εκθέσεις Σαντριβάν και Μαρμάρινο

17.00: 3η Συνεδρία: Πολιτισμική κληρονομιά, ανάδειξη. (Συντονιστής Γιάννης Παπουτσής)

  • Κουτελάκης Χάρης: «Οι κωδωνοφόροι ως πολιτιστικός πόρος και άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Αν. Μακεδονίας – Θράκης και της Ευρώπης».
  • Ευαγγελίδου Γιάννα: «Οι δρόμοι του κουδουνιού».
  • Γαρούφα – Χαριτωνίδου Πόπη: «Η σημασία του υγρού στοιχείου, με επίκεντρο τον ποταμό Στρυμόνα και το λιμάνι της Αμφίπολης: Η ανάδειξη της διαχρονικής αξίας αυτών των φυσικών και πολιτιστικών πόρων για την αειφόρο ανάπτυξή τους».

17.45- 18.00: Διάλλειμα

18.00: 4η Συνεδρία: Έρευνα, διαχείριση και ανάπτυξη. (Συντονιστής Χατζόπουλος Μανόλης)

  • Κυριακού Ευάγγελος: «Πολιτιστική Κληρονομιά, Τοπική Ταυτότητα, Εξωστρέφεια & Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη : μια συνεχής πρόκληση».
  • Μπίντση Ελένη: “Πολιτιστική κληρονομιά, μουσεία και τοπική ανάπτυξη”.
  • Καταϊφτσής Δημήτρης & Μανώλας Νίκος: «Εκδοχές της ζώσας πολιτισμικής κληρονομιάς στον αστικό χώρο : εθνογραφικά κολάζ και αφηγηματικές πρακτικές στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης».
  • Τσιαρβούλα Στέλλα: «Πολιτιστικός – Δημιουργικός Τομέας (ΠΔΤ) & Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: ευκαιρίες και δυναμικές για διαχείριση, ανάδειξη, αξιοποίηση, ανάπτυξη».
  • Δαλιανούδη Ρενάτα: «Πολιτιστικοί Σύλλογοι και διαχείριση πολιτισμικής κληρονομιάς».

19.30 – 19.45: Διάλλειμα – καφές

19.45: 5η Συνεδρία: Παραστατικές τέχνες και εικαστική αποτύπωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. (Συντονίστρια Καμπάκη – Βουγιουκλή Πηνελόπη).

  • Σιδέρη Ελένη: «O κινηματογράφος ως  ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά: Μεταξύ εξευρωπαϊσμού και καλλιτεχνικής αντίστασης».
  • Αλεξανδροπούλου Φανή: «Φωτογραφική αποτύπωση των δρώμενων του βορειοελλαδικού χώρου».
  • Πάνος Σκλαβενίτης, Δημήτρης Αμελαδιώτης, Κώστας Καραπαναγιώτης, Διονύσης Κορνιαχτός: «#thehead | Zéte, επιτελεστική παρουσίαση». Το έργο δημιουργήθηκε κατόπιν ανάθεσης από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

20.30: Λήξη εργασιών. Συμπεράσματα. Συντονιστές: Τσιμπιρίδου Φωτεινή, Θεοδωρίδου Αθανασία, Παπουτσής Γιάννης.

20.45: Συναυλία των αδελφών Σουζάνα και Ελένη Βουγιουκλή.

Κυριακή 22.12.

Ολοήμερη Διάδραση

Επαφή με τις κοινότητες των φορέων που έχουν εγγράψει στοιχεία στο Ε.Ε.Α.Π.Κ.: επίσκεψη των μετεχόντων στις κοινότητες των φορέων του τοπικού δικτύου: Δοξάτο, Καλαμπάκι, Καλή Βρύση, Μοναστηράκι.

09.00: Αναχώρηση από άγαλμα Νίκης στη Δράμα.

09.20: Αναχώρηση από Ξενοδοχείο Αχίλλειο Καλαμπάκι.

09.30 – 10.15: Επίσκεψη στον Ιππικό Σύλλογο Δοξάτου.

10.15 –11.00: Επίσκεψη στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Καλαμπακίου.

11.00: Αναχώρηση για Καλή Βρύση.

11.45 – 12.30: Επίσκεψη στον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλής Βρύσης.

12.30: Αναχώρηση για Μοναστηράκι.

13.00: Επίσκεψη στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μοναστηρακίου.

Κατάλογος συνέδρων – συντελεστών

Αλεξανδροπούλου Φανή, Φωτογράφος.

Ανδριανοπούλου Παναγιώτα, Λαογράφος-Εθνολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος Συλλογών και Έρευνας Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού – ICH UNESCO Facilitator..

Βουγιουκλή Ελένη και Σουζάνα, Μουσικοί – performers.

Γαρούφα – Χαριτωνίδου Πόπη, Αρχαιολόγος Ιστορικός Τέχνης.

Γκόλνα Αθανασία, Μέλος Δ.Σ. Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου, φοιτήτρια Τμήματος Αγροτικής Βιοτεχνολογίας και Οινολογίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας

Δαλιανούδη Ρενάτα, Αν. Καθηγήτρια Μουσικού & Οπτικο-ακουστικού Πολιτισμού Τμ. Τεχνών Ήχου και Εικόνας, Ιόνιο Παν/μιο Καθηγήτρια-Σύμβουλος, ΜΠΣ «Παραστατικές Τέχνες», ΕΑΠ, Παραγωγός ΕΡΤ.

Ευαγγελίδου Γιάννα, Παραγωγός, διοργανωτής του φεστιβάλ bellroads», «οι δρόμοι του κουδουνιού».

Θεοδωρίδου Αθανασία, Πρόεδρος Δ.Σ. Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου Δράμας, οδοντίατρος, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη Διοίκηση Μονάδων Υγείας, συγγραφέας.

Θεοδωρίδου Γαρυφαλλιά, Δρ. Λαογραφίας, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο τμήμα Γλώσσας – Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή, Ομότιμη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Καταϊφτσής Δημήτρης., Δρ. Σπουδών Περιοχής του Πανεπιστημίου Paris IV (Sorbonne) του Παρισίου, εξωτερικός συνεργάτης- διδάσκων ανθρωπολογίας του τμήματος ΒΣΑΣ του ΠΑΜΑΚ, και μέλος του Εργαστηρίου/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο (ΠΑΜΑΚ).

Κοσμίδου Κατερίνα, Νηπιαγωγός, Τεχνολογίες Μάθησης & Επικοινωνίας και Εκπαίδευση STEAM

Κουτελάκης Χάρης, Δρ Αρχαιολογίας – Ιστορικός.

Κυριακού Ευάγγελος, Δρ. Ειδικός Διαχείρισης Προορισμών, Υπεύθυνος Τουρισμού Δήμου Έδεσσας.

Μαγκριώτης Γεώργιος, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου Δράμας, απόφοιτος τμήματος Πληροφορικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Μανώλας Νίκος, υπ. Δρ. Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών  Σπουδών, ΠΑΜΑΚ.

Μορφακίδης – Φυλακτός Μόσχος, Καθηγητής Βυζαντινής και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας, Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών, μέλος του Δ.Σ. της Σχολής Μετάφρασης και Διερμηνείας του Πανεπιστημίου Γρανάδας, ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, Επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέας και μεταφραστής.

Μπίντση Ελένη, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης (ΛΕΜΜΘ).

Παπακώστας Χρήστος, Αναπληρωτής Καθηγητής του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Παπουτσής Ιωάννης, Πρόεδρος Δ.Σ. Μορφωτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρακίου Δράμαςσυνταξιούχος εκπαιδευτικός, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης  στη Διοίκηση και Οργάνωση Εκπαιδευτικών Μονάδων.

Πουλιούδη Βασιλική, Αρχαιολόγος, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας και Προϊσταμένη Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας.

Προδρόμου Γιώργος, Μέλος Δ.Σ. Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου,

Σιδέρη Ελένη, Κοινωνική Ανθρωπολόγος ΒΣΑΣ, ΠΑΜΑΚ – Εργαστήριο/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο.

Σκλαβενίτης Πάνος, Αμελαδιώτης Δημήτρης, Καραπαναγιώτης Κώστας, Κορνιαχτός Διονύσης, Εικαστικοί καλλιτέχνες.

Σωφρονίδου Μαρίνα, Αρχαιολόγος, Διδάκτορας Προϊστορικής Αρχαιολογίας, μόνιμη Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας. Αρχαιολόγος ΙΔΑΧ στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Καστοριάς.

Τσιαρβούλα Στέλλα, Πολιτιστική Διαχειρίστρια/Σύμβουλος Επικοινωνίας Υποψήφια Διδάκτωρ Τμήματος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ – ΑΠΘ.

Τσικουρίδης Ελευθέριος, Επίκουρος Καθηγητής Tμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Τσιμπιρίδου Φωτεινή, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Διευθύντρια Εργαστηρίου Μελέτης Πολιτισμού, Συνόρων και Κοινωνικού Φύλου, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών  Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Χαριζάνη Ελισάβετ, Γραμματέας Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης. Απόφοιτος της σχολής Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης

Γιώργος Χατζόπουλος, Φιλόλογος, πρώην Γυμνασιάρχης, συγγραφέας, Πρόεδρος της Εταιρείας Δραμινών Μελετών.

Μανόλης Χατζόπουλος, Γενικός Διευθυντής Αναπτυξιακής Εταιρείας Δράμας που ασχολείται με την ανάληψη ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων.

Επιστημονική Επιτροπή
Τσιμπιρίδου Φωτεινή
Θεοδωρίδου Γαρυφαλιά
Καμπάκη- Βουγιουκλή Πηνελόπη
Παπακώστας Χρήστος
Παπουτσής Γιάννης

Οργανωτική Επιτροπή
Θεοδωρίδου Αθανασία
Παλικάρης Αθανάσιος
Χαριζάνη Ελισάβετ
Λαζαρίδου Παρασκευή
Χατζόπουλος Μανόλης

Γραμματειακή Υποστήριξη
Γκόλνα Αθανασία
Στρατηγέλη Παγώνα
Χαριζάνη Ελισάβετ

6ο Διεθνές Σεμινάριο Υποψ. Διδακτόρων

Το Εργαστήριο/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο καλεί υποψήφιους/ες διδάκτορες, μεταδιδακτορικούς/ές ερευνητές/τριες να συμμετάσχουν στο 6ο Διεθνές Σεμινάριο Υποψηφίων Διδακτόρων, που θα διεξαχθεί υβριδικά στις 21-22 Φεβρουαρίου 2025, στους χώρους του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη, με δυνατότητα φυσικής και διαδικτυακής παρακολούθησης. Σκοπός του σεμιναρίου είναι η ανάδειξη της ερευνητικής δράσης νέων επιστημόνων και η ενίσχυση του ακαδημαϊκού διαλόγου, μέσα σε ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει τη συνεργασία, την ανταλλαγή ιδεών και την εξερεύνηση νέων προσεγγίσεων.

Με έμφαση στην κριτική διεπιστημονικότητα, το σεμινάριο συνδυάζει θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις από πεδία όπως η κοινωνική ανθρωπολογία, οι πολιτισμικές σπουδές, οι σπουδές συνόρων και φύλου, και οι ψηφιακές τεχνολογίες. Στόχος του είναι να ενθαρρύνει τη συμμετοχή σε έναν διευρυμένο ακαδημαϊκό διάλογο, προάγοντας τη σύγκλιση διαφορετικών επιστημονικών παραδόσεων και την κατανόηση σύγχρονων κοινωνικών ζητημάτων.

Οι θεματικές του φετινού σεμιναρίου περιλαμβάνουν πεδία, τα οποία αναδεικνύουν τη δυναμική της διεπιστημονικής έρευνας και τη σημασία της στην ερμηνεία της πολυπλοκότητας του σύγχρονου κόσμου:

  • Πολιτισμικές πρακτικές, τελετουργίες, σύμβολα, θεσμούς και λόγους
  • Σύνορα, ταυτότητες, ετερότητες και διασυνοριακή κινητικότητα
  • Εμπειρίες μειονοτήτων, μεταναστών και προσφύγων
  • Κοινωνικό φύλο, έμφυλες σχέσεις και σώμα
  • Κρίση/κρίσεις: Ανθρωπιστικές, περιβαλλοντικές, οικονομικές κ.ά., 
  • Λογοτεχνία, τέχνες, γλώσσα και μετάφραση
  • Υλικός πολιτισμός, χώρος, μνημεία
  • Ψηφιακές τεχνολογίες και οπτικοακουστικό πολιτισμό

Συμμετέχουν:

«Πολιτικές ηθικής στην ανθρωπολογία: Κριτικές γενεαλογίες των κωδίκων δεοντολογίας» 
Δήμητρα Γκέφου-Μαδιανού
Ομότιμη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

 «Παρουσίαση του συλλογικού τόμου: Πειραματισμοί με την εθνογραφία – Οδηγός για την ανάλυση»
Ελευθερία Δέλτσου
Επιμελήτρια της ελληνικής έκδοσης , Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

 «Σύγχρονες προσεγγίσεις στα ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα της κοινωνικής έρευνας – Το πρόγραμμα CHANGER (Challenges and innovative changes in research ethics reviews)»
Ιωάννης Μάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 

Διαδικασία υποβολής περίληψης: 

  • Οι περιλήψεις θα πρέπει να μην υπερβαίνουν τις 250 λέξεις. 
  • Συμπεριλάβετε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα (μέχρι 150 λέξεις), την ακαδημαϊκή/ερευνητική σας ιδιότητα, το αντικείμενο της έρευνάς σας και τα στοιχεία επικοινωνίας. 
  • Προθεσμία υποβολής: Μέχρι 10 Ιανουαρίου 2025
  • Αποστολή περιλήψεων: cbg-lab@uom.edu.gr
  • Για περισσότερες πληροφορίες: Άννα Μουμτζόγλου (anna@uom.edu.gr)

Τρόπος και τόπος διεξαγωγής και άλλες πληροφορίες 

  • Το σεμινάριο θα διεξαχθεί με υβριδικό τρόπο, τόσο με δια ζώσης παρουσία στους χώρους του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, όσο και με διαδικτυακή συμμετοχή μέσω της πλατφόρμας ΖΟΟΜ

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM Link:
https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

  • Διάρκεια παρουσίασης: Μέχρι 15’
  • Γλώσσες εργασίας: Ελληνικά, Αγγλικά
  • Πιστοποιητικό συμμετοχής: Θα χορηγηθεί στους/στις συμμετέχοντες/ουσες

Δυνατότητες δημοσίευσης: 

Επιλεγμένες εργασίες θα ληφθούν υπόψη για δημοσίευση σε ειδική ενότητα των ακαδημαϊκών περιοδικών ανοικτής πρόσβασης που υποστηρίζονται από το Εργαστήριο/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο cbg-lab.uom.gr 

Επιστημονική Επιτροπή

  • Φωτεινή Τσιμπιρίδου (Διευθύντρια του Εργαστηρίου), Καθηγήτρια, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
  • Ιωάννης Μάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
  • Ελένη Σιδέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
  • Αλέκα Ιωαννίδου, Καθηγήτρια, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
  • Δρ. Χριστίνα Γραμματικοπούλου, Επιστημονική συνεργάτης στο ΕργαστήριοΕργαστήριο/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο

Οργανωτική Επιτροπή 

  • Φωτεινή Τσιμπιρίδου (Διευθύντρια του Εργαστηρίου)
  • Ιωάννης Μάνος
  • Ελένη Σιδέρη
  • Χριστίνα Γραμματικοπούλου
  • Άννα Μουμτζόγλου, Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό  (ΕΤΕΠ), Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΡΘΡΩΝ

Πολιτισμός-σύνορα-φύλο: Κριτικές προσεγγίσεις σε ζητήματα γνώσης, ηθικής και τεχνολογίας

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Το Εργαστήριο/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών και η Συντακτική Επιτροπή του, ετήσιας έκδοσης και ανοικτής πρόσβασης, ηλεκτρονικού περιοδικού του, «Πολιτισμός-Σύνορα-Κοινωνικό Φύλο/Μελέτες – Culture-Borders-Gender/Studies» (https://ojs.lib.uom.gr/index.php/cbgs) απευθύνουν πρόσκληση για συμμετοχή με υποβολή πρωτότυπων άρθρων στην έκδοση του 4ου τεύχους (2025). 

ΘΕΜΑ

Η μετα-κοβιντ εποχή, σε συνδυασμό με τις ευρύτερες εξελίξεις των δύο τελευταίων δεκαετιών στην Ευρώπη και τις επιπτώσεις της μνημονιακής συνθήκης στην Ελλάδα, επιτάχυνε σημαντικά τη διαδικασία της ψηφιοποίησης. Η ψηφιακή τεχνολογία μετατράπηκε σε έναν κεντρικό διαμεσολαβητή παραγωγής και διαχείρισης γνώσης, μετασχηματίζοντας, ταυτόχρονα, όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής.

Ο πολλαπλασιασμός των ηλεκτρονικών πλατφορμών κανονικοποίησε και απλοποίησε πολύπλοκες διοικητικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες. Παράλληλα διευκόλυνε την πρόσβαση σε έναν τεράστιο όγκο, κυρίως ποσοτικοποιημένων δεδομένων, και διαμόρφωσε νέες ομάδες γνώσης για τη διεξαγωγή της επιστημονικής έρευνας (π.χ. MegaData). Ταυτόχρονα η ψηφιακή διακυβέρνηση κατέστη μηχανισμός βιοπολιτικού ελέγχου και αξιολόγησης μέσω του οποίου οι κοινωνικές πρακτικές βιώνονται πλέον ως διαρκής διαδικασία δια βίου ψηφιοποίησης και ψηφιακής κοινωνικοποίησης.

Παρότι οι κυρίαρχοι μηχανισμοί παραγωγής γνώσης διακηρύσσουν την ισότιμη και ανοιχτή πρόσβαση στην πληροφορία, αποτυγχάνουν να τη διασφαλίσουν ή να την εγγυηθούν για όλους/ες/α. Οι πολυτροπικές δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας εστιάζουν αυξανόμενα σε μη λογοθετικές, πιο συμπεριληπτικές και διαθετικές πτυχές της γνώσης, που θεωρούνται μεν πιο προσιτές και άμεσες, αλλά, ταυτόχρονα,  στερούνται εμβάθυνσης και κριτικής ματιάς.

Η νέα ψηφιακή πραγματικότητα αναπαράγει στερεοτυπικές αντιλήψεις και δυαδικές διακρίσεις, οι οποίες εκπηγάζουν από την κυρίαρχη στις δυτικές επιστημολογίες τάση, να γίνεται αντιληπτός ο κόσμος σε ζεύγη, όπως αρσενικό/θηλυκό, δημόσιο/ιδιωτικό, πνεύμα/σώμα, λογική/συναίσθημα, χριστιανική Δύση/μουσουλμανική Ανατολή, εμείς/άλλοι. Οι ατυχείς προσπάθειες υπέρβασης αυτής της δυαδικότητας μέσω των πολιτικών πολυπολιτισμικότητας εντός του δυτικού κόσμου ενισχύονται από την ψηφιακή τεχνολογία, η οποία καταλήγει να τροφοδοτεί την κανονικοποίηση παγιωμένων απόψεων για τον πολιτισμό, την έμφυλη-φυλετική ηθική και τη γνώση στο σύνολό της.

Για παράδειγμα, το δυτικοκεντρικό νεωτερικό μόρφωμα του έθνους/κράτους, εξακολουθεί, μέσα από μηχανισμούς ολοκλήρωσης, εκπαίδευσης και ελέγχου, να σφυρηλατεί τις συνειδήσεις των επερχόμενων γενεών πολιτών προωθώντας αποκλειστικές εθνικές, θρησκευτικές και έμφυλες ταυτότητες. Η φοβική επιμονή στο κυρίαρχο συντηρητικό και πατριαρχικό αφήγημα και η αναπαραγωγή των δίπολων διαχωρισμών είναι εμφανείς στα σχολικά εγχειρίδια. Αυτή η προσέγγιση προκρίνει την εκάστοτε μορφή νεωτερικής «μήτρας» αποικιακότητας (εθνικισμός, θρησκεία, φυλή, φύλο κ.ά.), αγνοώντας τις τοπικές ιστορίες και τις δυνατότητες κριτικού αναστοχασμού για τη συνύπαρξη στη διαφορετικότητα.

Η συζήτηση για την έμφυλη βία και ισότητα περιορίζεται σε νεοφιλελεύθερες πρακτικές κοινωνικής δικαιοσύνης και μηχανισμούς κράτους δικαίου-συμπερίληψης, παρότι είναι αναγνωρισμένο ότι το φύλο δομείται νεωτερικά γύρω από την κυριαρχία της ηγεμονικής-λευκής-χριστιανικής-αρρενωπότητας-κανονικότητας. Αυτό οδηγεί σε έναν διαρκή “πόλεμο ορθότητας”, όπου η δυτική πατριαρχική ηθική, γνώση και τεχνολογία εντός και εκτός των συνόρων της μετα-αποικιακής Δύσης, επιβάλλονται, στιγματίζοντας κουλτούρες αλληλεγγύης και συναισθήματος ως παθολογικές. Οι αντιδράσεις φαίνεται να μην λαμβάνουν υπόψη τις διαθεματικές διαστάσεις της πατριαρχίας στην εμπλοκή του φύλου και της σεξουαλικότητας με τη φυλή, το έθνος, την τάξη, την περιφέρεια, και εν τέλει τη Δυτική αποικιοκρατία. Πολύ περισσότερο, ωστόσο, αγνοούν τον κριτικό αναστοχασμό σχετικά με το πώς η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο αποικιοποίησης ή απο-αποικιοποίησης του νου και του σώματος.

Στο επίπεδο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών η παραγόμενη γνώση με την αξιοποίηση ποιοτικών ερευνητικών εργαλείων και ερμηνευτικών μεθόδων απαξιώνεται ολοένα και περισσότερο. Η βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης εμπειρίας και της πολιτισμικής ποικιλομορφίας περιθωριοποιείται, απο-ιστορικοποιείται, «απο-προσωποποιείται, ενώ η μετρήσιμη και ταχύτατα παραγόμενη πληροφορία εδραιώνεται ως προτεραιότητα και νομιμοποιητική κανονικότητα με (ψευδο)αδιαμφισβήτητη αποδεικτική αξία. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται πολυεπίπεδοι αποκλεισμοί, κοινωνικές ανισότητες και καθιερώνονται ηγεμονικά κέντρα (ανα)παραγωγής γνώσης/ειδημοσύνης χωρίς να μπολιάζονται επαρκώς με τον κριτικό λόγο και την αναλυτική σκέψη και την κατανόηση των κοινωνικών, πολιτισμικών και ηθικών διαστάσεων της ανθρώπινης εμπειρίας.

Αναζητούμε άρθρα από τα πεδία των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, τα οποία στέκονται κριτικά στους τρόπους παραγωγής γνώσης για τον πολιτισμό, το φύλο και τα σύνορα, καθώς αναστοχάζονται πάνω σε ζητήματα ηθικής, τεχνολογίας και πολιτικής, πέραν της δεοντολογίας που επιβάλλουν οι τεχνολογικοί μηχανισμοί αξιολόγησης και λογοδοσίας στη νέα ψηφιακή εποχή του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Συγχρόνως, καλωσορίζουμε μελέτες που είτε πολυτροπικά, μέσα από την πολιτισμική, φεμινιστική και αποαποικιακή κριτική, είτε με τις μεθοδολογίες της κριτικής εθνογραφίας, αναδεικνύουν τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας να δημιουργεί μονοπάτια μη υποστασιοποιημένης, μη στερεότυπης, πιο ισότιμης και συμπεριληπτικής γνώσης επί τόπου και στην πράξη.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ

  • 15 Απριλίου 2025: Υποβολή κειμένου 
  • 30 Ιουνίου 2025: Αξιολόγηση από ανώνυμους κριτές και αποστολή σχολίων
  • 30 Αυγούστου 2025: Υποβολή των επεξεργασμένων κειμένων
  • 30 Νοεμβρίου 2025: Δημοσίευση των κειμένων

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

  • Το κείμενο μπορεί να είναι γραμμένο στα ελληνικά ή τα αγγλικά.
  • Το μέγεθος του κειμένου δεν πρέπει να ξεπερνά τις 6.000 λέξεις (συμπεριλαμβανομένης της βιβλιογραφίας και των υποσημειώσεων)
  • Τα προς υποβολή κείμενα πρέπει να είναι πρωτότυπες δημοσιεύσεις.
  • Για τη βιβλιογραφία και άλλες συγγραφικές συμβάσεις επισκεφθείτε τις «Υποβολές» https://ojs.lib.uom.gr/index.php/cbgs/about/submissions

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Στην Δρ. Χριστίνα Γραμματικοπούλου: christinagrammatikopoulou@gmail.com, με τίτλο mail “Υποβολή Άρθρου για το Περιοδικό Πολιτισμός-Σύνορα-Κοινωνικό Φύλο/Μελέτες”.

Ε/ Κύκλος Διαδικτυακών Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ (2024-2025)

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ
Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις,
εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα

Original film title: Words with Gods collective 2014

Φωτογραφίες
[Επιλογή: Φ. Tσιμπιρίδου]

————————————————————————–
Πλατφόρμα Διαδικτυακών Σεμιναρίων: ZOOM

https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09

Ο κύκλος διαδικτυακών σεμιναρίων ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ, από την έναρξή του, την άνοιξη του 2021, επιδιώκει να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Είναι ζητούμενο η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής να εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα, και να αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού.

Διοργάνωση και συντονισμός : Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος – Ελένη Σιδέρη

Διοργάνωση και Συντονισμός του Ε/κύκλου: Φωτεινή Τσιμπιρίδου (σε συνεργασία με τον Δημήτρη Καταϊφτσή)

Ο 5ος κύκλος των διαδικτυακών σεμιναρίων ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ, που ξεκινάει τον Οκτώβριο του 2024 και ολοκληρώνεται τον Μάιο του 2025 με τον τίτλο:

περιλαμβάνει 7 πάνελ συνδυαστικών παρουσιάσεων, όπου οι ερευνητές και οι ερευνήτριες παραθέτουν σκεπτικό και δεδομένα από το εθνογραφικό τους πεδίο, σχολιάζοντας επί κοινών τόπων ή/και παράδοξων συναντήσεων.  Ο Κύκλος αυτός διερευνά το θρησκευτικό φαινόμενο στην εθνογραφική συνθήκη, ανοίγοντας τη συζήτηση για το πώς το ζήτημα της θρησκείας χρήζει αποδόμησης με ανθρωπολογικούς όρους και αποαποικιοποίησης από τις οντολογίες του δυτικού επιστημολογικού παραδείγματος. Οι αποικιακότητες της μοντέρνας πολιτειότητας και κοινωνικότητας του έθνους/κράτους, όχι μόνο χρησιμοποιούν τη θρησκεία εργαλειακά, τόσο σε συλλογικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, αλλά αποκρυσταλλώνουν την έννοια της θρησκείας μονοδιάστατα και πνευματικά, τόσο πέρα από τις υλικότητές της, όσο και τον στενά ανθρωποκεντρικό της χαρακτήρα. Ο μονοθεϊσμός (στην ιουδαϊκοχριστιανική και μουσουλμανική εκδοχή του), η αποικιοκρατία και η δυτική επιστημολογία έχουν συστηματικά οδηγήσει σε επάλληλους εξορθολογισμούς της έννοιας της «θρησκείας» καθώς και στη διάκρισή της από τον κόσμο της «μαγείας». Η πορεία αυτή οδηγεί σε μια χριστιανικά ιεραποστολική οντολογία γνώσεων στο πλαίσιο της δυτικής αποικιοκρατίας, η οποία δημιουργεί αποκλίσεις από τις συμπεριληπτικές οικολογίες γνώσεων των «ευγενών αγρίων» με τα άλλα είδη, τη φύση και το επέκεινα (βλ. ιθαγενικές λατρείες). Το γεγονός ότι η ανθρωπολογία έχει από πολύ νωρίς επισημάνει τα παραπάνω, δεν απέτρεψε την ίδια στην αποικιακή της φάση αλλά και τους συναφείς κλάδους έκτοτε (βλ. Λαογραφία) να αναπαράγουν τις δυτικοκεντρικές διακρίσεις στην αναλυτική τους σκέψη. Νωρίτερα, από την εποχή των Σταυροφοριών, η «θρησκεία» είχε αρχίσει να εννοιολογείται δυτικοκετρικά, ως συνώνυμο του «πολιτισμού», σε μια οριενταλιστική διάκριση του δυτικού χριστιανικού ευρωπαϊκού κόσμου, από τους πολιτισμικά μουσουλμάνους Άλλους της Ανατολής, ενώ η εποχή των Ανακαλύψεων συμβάδισε με τη χριστιανική αποκρυστάλλωση απόμιξης θρησκειών και ιδιότυπης εκκοσμίκευσης στον ευρωπαϊκό κόσμο (βλ. reconquista, διωγμοί εβραϊκών πληθυσμών, κυνήγι μαγισσών).

Τα σεμινάρια προσβλέπουν να αναδείξουν το πως η θρησκεία και το θρησκευτικό φαινόμενο χρήζουν όχι μόνο αποδόμησης αλλά και αποαποκιοποίησης στην έρευνα και στην ανάλυση. Με όρους πολιτικής οικονομίας και αναζήτησης οικολογίας γνώσεων, τα σεμινάρια αναδεικνύουν πρακτικές για έμφυλα σώματα που πάσχουν, κινδυνεύουν και αποζητούν τη  θεραπεία και την παρηγοριά, σε τόπους και κοινότητες που άλλοτε χρησιμοποιούν τη θρησκευτική εκφορά συμπεριληπτικά με το επέκεινα, τα μη ανθρώπινα και το περιβάλλον, άλλοτε ή/και εργαλειακά για τις πολιτικές ταυτότητας στον σύγχρονο κόσμο. Όλα αυτά που εξετάζονται κατά τόπον, μέσα στα δίκτυα σχέσεων εξουσίας, τις ηγεμονίες από τα πάνω ή από έξω, χρήζουν συστηματικής τεκμηρίωσης μέσω της εθνογραφικής συνθήκης και της επιστημολογικής αναθεώρησης με όρους αποαποικιοπόιησης της γνώσης. Με αυτούς τους τρόπους επιτελείται η αποδόμηση των στερεότυπων και των δαιμονοποιήσεων αλλά και η  κατανόηση της θρησκευτικής εμπειρίας και διαθρησκευτικής εκφοράς, τόσο ως διαδικασίες μάγευσης και επαναμάγευσης μιας συχνά πεζής και σκληρής καθημερινότητας, όσο και ως εν δυνάμει συστατικά στοιχεία συγκρότησης του υποκειμένου στον πολύπλοκο σύγχρονο κόσμο.

Ο 5ος κύκλος των διαδικτυακών σεμιναρίων ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ περιλαμβάνει προσεγγίσεις και εθνογραφικές μελέτες περίπτωσης που εστιάζουν στο θρησκευτικό φαινόμενο και πέρα από αυτό, επανεξετάζοντας στη βαριά σκιά της δυτικής επιστημολογικής, πολιτισμικής και πολιτικής ηγεμονίας τα ζητήματα του σαμανισμού, της πνευματοληψίας, της διαθρησκευτικότητας, και ευρύτερα της κοσμοαντίληψης στην Αφρική, την Ασία, τα Βαλκάνια, την Ανατολία, τη Μεσόγειο, τον ευρωπαϊκό βορά και τη Λατινική Αμερική. Εστιάζοντας στις πρακτικές των κοινωνικών δραστών, τις αναπαραστάσεις, τις προσδοκίες και τις επιθυμίες τους, ξεδιπλώνονται τα όρια και οι νοηματοδοτήσεις της θρησκευτικής εκφοράς από τα μέσα και από τα κάτω, στη μακρά διάρκεια και στη γεωπολιτική συγκυρία, πέρα από τις υποστασιοποιημένες στερεότυπες ονοματοδοσίες και αναπαραστάσεις του Άλλου, του ξένου, του ετερόδοξου και του παράξενου (βλ. ενδεικτική βιβλιογραφία στο τέλος).

Μακρής, Γ. (Η οδός των πνευμάτων, Σουφισμός κ πνευματοληψία στο Σουδάν)και Κυριακάκης, Γ. (Εκκλησίες, πίστη, θεραπεία στη Γκάνα)

Κουριώτης, Π. (Αδελφοί Μουσουλμάνοι, αποικιοκρατία, νεωτερικότητα  στην Αίγυπτο –  Τσιμπιρίδου, Φ. (Λαϊκό Ισλάμ και μειονοτική συνθήκη στα Πομακοχώρια)

Dionigi Albera (κοινά προσκυνήματα σε Βαλκάνια-Ανατολία)Gilles de Rapper (Βακούφια και Πελασγοί στην Αλβανία).

Παναγιωτόπουλος, Α. (για Afrocuban τελετουργίες) και Ρούσσου, Ε. (για το κακό μάτι στην Ελλάδα)

Riboli D. (σαμανισμός στο Νεπάλ και Άπω Ανατολή) – Τερζοπούλου, Μ. (γυναίκες και μάνες στα Αναστενάρια)

Γιακουμάκη, Β. (υπάρχουν εβραίοι στα Χανιά;) και  Katiƈ, M. (εθνικοποίηση της θρησκείας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τα Δυτικά Βαλκάνια)

Μπαρμπαλέξης. Α. (νέο-σαμανισμός στη Σκωτία)και Ευγενία Φωτίου (γεωμυθολογία στην Ελλάδα)

Σύντομα βιογραφικά ομιλητριών/ομιλητών

Η Φωτεινή Τσιμπιρίδου, (Δρ. Εθνολογίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, EHESS-Παρίσι 1990), είναι  Καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, και Διευθύντρια στο Εργαστήριο/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (cbg-lab.uom.gr). Πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα σε χωριό προσφύγων του 1922, σε πομακικούς πληθυσμούς και μειονότητες της ελληνικής Θράκης, σε χωριά της Μακεδονίας, της Πελοποννήσου, στην Ιστανμπούλ, στο Σουλτανάτο του Ομάν και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια. Από το 2018 και στο πλαίσιο της μεταποικιακής και φεμινιστικής κριτικής, διερευνά το είδος της θρησκευτικότητας, της πολιτειότητας και της έμφυλης υποκειμενικότητας στις μετα-οθωματικές τοπολογίες και γεωγραφίες. Από το 2020, ως ιδρυτικό μέλος της πρωτοβουλίας dëcoloиıze hellάş (https://decolonizehellas.org/) ασχολείται με ζητήματα αποικιακότητας, μεταποικιακών αρχείων και πολιτισμικής κληρονομιάς, αποαποικιοποίησης της θρησκείας και του φύλου, καθώς και τα ζητήματα αποκαθήλωσης της πατριαρχίας.

Fotini Tsibiridou, (Dr. of Ethnology-Social Anthropology, EHESS-Paris 1990), is    professor of social anthropology in the department of Balkan, Slavic and Oriental Studies, and director of the Culture-Borders-Gender/Lab at the University of Macedonia (cbg-lab.uom.gr). She carried out ethnographic research in a refugee village of 1922, among Pomak populations and minorities in Greek Thrace, in villages in Macedonia, the Peloponnese, in Istanbul, in the Sultanate of Oman and more broadly in the Middle East and the Balkans. As of 2018 and in the context of postcolonial and feminist criticism, she explores the genre of religiosity, statehood, and gendered subjectivity in post-Ottoman topologies and geographies. Since 2020, as a founding member of the dëcolonıze hellàş initiative (https://decolonizehellas.org/), she has been dealing with issues of coloniality, postcolonial archives and cultural heritage, the decolonization of religion and gender as well as the defacement of patriarchy.

O Δημήτρης Καταϊφτσής είναι δρ. Πολιτισμικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Paris-IV Sorbonne 2014) και εξωτερικός συνεργάτης-διδάσκων ανθρωπολογίας στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ. Από το 2010 και μετά πραγματοποιεί επιτόπιες έρευνα σε κοινότητες παλιννοστούντων από την πρώην ΕΣΣΔ, σε Ελλάδα και εξωτερικό με κύριους άξονες το κοινωνικό φύλο και την οικονομική αναπαραγωγή. Στα πλαίσια του τελευταίου του μεταδιδακτορικού μελέτησε επισταμένως τις διεθνικές δικτυώσεις, τις εθνοτικές και πολιτισμικές οικονομίες στα πλαίσια του ρωσόφωνου κόσμου και της παλιννόστησης, δημοσιεύοντας άρθρα σε διεθνή περιοδικά και συλλογικούς τόμους και συμμετέχοντας σε διεθνή συνέδρια. Τέλος, συμμετέχει ενεργά στην επιστημονική και συντακτική ομάδα του περιοδικού EIRINI/ Μελέτες Νέων Ερευνητ(ρι)ών για το Φύλο και σε πλήθος δραστηριοτήτων Εργαστηρίου/Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο,στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (cbg-lab.uom.gr) ως τακτικό του μέλος.

Dimitris Kataiftsis is Dr. in Cultural Studies (University of Paris-IV Sorbonne 2014) and external collaborator, teaching anthropology courses at the Department of Balkan, Slavic and Oriental Studies of University of Macedonia. Since 2010 he has been conducting field research in communities of returnees from the former USSR, in Greece and abroad, mostly focusing on gender and economic reproduction. During his last postdoctoral research he studied transnational networking, ethnic and cultural economies in the context of the Russian-speaking world and return migration, publishing articles in international journals and volumes and participating in international conferences. Finally, he actively participates in the scientific and editorial team of the journal EIRINI/Studies of Young Scholars on Gender, and in numerous activities of the Laboratory/Culture-Border-Gender (cbg-lab.uom.gr), at the University of Macedonia, as a regular member.

Ο Γεράσιμος Μακρής είναι καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα. Έχει διδακτορικό δίπλωμα στην Κοινωνική Ανθρωπολογία από το London School of Economics. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η ανθρωπολογία των ισλαμικών κοινωνιών, η ανθρωπολογία του χριστιανισμού, η ελληνική διασπορά στη Μέση Ανατολή και η ανθρωπολογική μελέτη της θρησκείας. Βιβλία στην αγγλική γλώσσα: The Sudanese Zār Ṭumbura Cult: Slaves, Armies, Spirits and History. Λονδίνο: Routledge, 2023. Islam in the Middle East: Α Living Tradition. Malden: Blackwell Publishing, 2007. Changing Masters: Spirit Possession and Identity Construction among Slave Descendants and Other Subordinates in the Sudan. Evanston: Northwestern University Press, 2000. Βιβλία στην ελληνική γλώσσα: Ο Δρόμος των Πνευμάτων: Αθήνα: Σουφισμός, Πνευματοληψία και Μαγεία στο Σουδάν: Αθήνα, Πατάκης, 2016. Ισλαμ: Πεποιθήσεις, Πρακτικές και Τάσεις. Αθήνα, Πατάκης, 2014.

Ο Γιάννης Κυριακάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη στην Αθήνα (Πάντειο) και είναι Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογία στο Λονδίνο (UCL). Διεξήγαγε επιτόπια έρευνα στην Αγγλία, στην Γκάνα και στην Αθήνα. Διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Ασχολείται με ζητήματα, μεθοδολογίας, θρησκείας/κοσμολογίας, παγκόσμιων ανισοτήτων, οικονομίας και με την ανθρωπολογία του καπιταλισμού. Τον Ιούλιο του 2020 εκδόθηκε η μονογραφία του, Η Μαγεία του Καπιταλισμού-πως η Ακαδημαϊκή Γνώση στηρίζει το Παγκόσμιο Ταξικό Σύστημα (Παπαζήσης), το 2023 τo βιβλίo του Οικονομική Ανθρωπολογία και Καπιταλισμός (Opportuna) και to 2024 to βιβλίο (e-book) Colonizing the MindThe Witchcraft of the global class system (Syneditions)

Ioannis Kyriakakis was born in Athens-Greece. He studied Political Science in Athens (Panteion University) and holds a pHD in Social Anthropology in London (UCL). He conducted fieldwork in England, in Ghana and Greece. He teaches in the Hellenic Open University. Ηis main interests revolve around methodology, religion/cosmology, global inequalities, economy and the anthropology of capitalism. In July 2020 his ethnography The Witchcraft of Capitalism-How Academy supports the global class system, was published. In 2023 his book Economic Anthropology and Capitalism and in 2024 his e-book Colonizing the Mind- The Witchcraft of the global class system (Syneditions) were published.

Ο Πάνος Κουργιώτης (Δρ. Τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ από το 2013) είναι Επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Παν. Μακεδονίας από το 2024, με ειδίκευση στις Area Studies της Μέσης Ανατολής, καθώς και στο σύγχρονο Ισλάμ. Μέρος της διδακτορικής του διατριβής έχει δημοσιευτεί υπό τον τίτλο Η πρώτη νιότη του Ισλαμισμού: ανακαλύπτοντας της Μουσουλμανική Αδελφότητα και τον κόσμο της (1928-1948) και αποτελεί την πρώτη ιστορική μελέτη για τους Αδελφούς Μουσουλμάνους που εκδίδεται στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία. Μεταξύ 2004-2007 έζησε στην Τυνησία και τη Συρία, όπου σπούδασε την αραβική γλώσσα και πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο «Οι κληρονόμοι των Ομαγιαδών; Παγκοσμιοποίηση, αντίσταση και συνύπαρξη στη Συρία του Bashar al-Asad» στο συλλογικό τόμο Εθνογραφία και Καθημερινότητα στην «Καθ’ ημάς Ανατολή» (2020). Έχει δημοσιεύσει σε εγνωσμένου κύρους επιστημονικά περιοδικά, όπως The British Journal of Middle Eastern Studies, The Maghreb Review και Religions.

Panos Kourgiotis (Dr. of the Department of Political Sciences of the Aristotle University of Thessaloniki since 2013), is Assistant Professor at the Department of Balkan, Slavic and Oriental Studies, since 2024, specializing in the field of Area Studies (Middle East) and contemporary Islam. He speaks Arabic and Hebrew. Part of his PhD thesis has been published (in Greek) under the title The first youth of Islamism; discovering the Muslim Brotherhood and the world surrounding it, which is the first historical study devoted to the Muslim Brothers in the Greek bibliography. Between 2004-2007 he studied the Arabic language in both Tunisia and Syria, while in the latter he conducted field research which was published (in Greek) under the title ‘‘Inheriting the Umayyads? Globalization, resistance and coexistence in Bashar al-Asad’s Syria’’ in the collective volume Ethnography and Daily Life in ‘‘Our Near East’’ (2020). He has published in highly influential academic journals, such as The British Journal of Middle Eastern Studies, The Maghreb Review and Religions.

Dionigi Albera Dionigi Albera is an anthropologist and senior research fellow at the French National Center for Scientific Research (CNRS). He is based at the IDEAS (Institute of Ethnology and Social Anthropology, Aix-Marseille University). His research focuses on Europe and the Mediterranean, and his interests include migration, kinship and family, pilgrimage and interfaith mixing. He published Sharing Sacred Spaces in the Mediterranean: Christians, Muslims and Jews at Shrines and Sanctuaries (Indiana University Press, 2012), co-edited with Maria Couroucli, He is one of the curators of the touring exhibition Shared Sacred Sites held at the Museum of Mediterranean and European Civilizations in Marseille (Mucem, 2015), the Bardo Museum in Tunis (2016), the Macedonian Museum of Contemporary Art and the National Museum of Photography in Thessaloniki (2017), the National Museum of the History of Immigration in Paris (2017–2018) and the Museum of Confluences-Dar el-Bacha in Marrakesh (2018).

Gilles de Rapper is an anthropologist, currently Director of Modern and Contemporary Studies at the École française d’Athènes. He holds a PhD in Ethnology and comparative sociology (University of Paris X Nanterre, 1998) and a Habilitation à diriger des recherches in Anthropology (University of Toulouse Jean Jaurès, 2019). Since 1994, he has conducted numerous fieldworks in Albania and the Balkans. His work has focused on the coexistence of Christians and Muslims in southern Albania, on cross-border relations between Greece and Albania and on the effects of Albanian migration to Greece. More recently, he has been interested in the trajectory of photographs produced during the communist period in Albania and their role in the current perception of the communist past. Finally, he is interested in the history of theories on the origin of Albanians through the revitalization, since the 1990s, of the nineteenth century ideas making Pelasgians the ancestors of modern Albanians.

Anastasios Panagiotopoulos (PhD 2011, Department of Social Anthropology, University of Edinburgh, UK), has conducted research on Afro-Cuban religiosity, divination, spirit possession, and mediumship in Cuba and Spain. More recently, his research interests have been directed towards contemporary religiosity and spirituality, alternative therapy,metaphysical views, and secularism in Europe, especially in Spain and Greece. He has been a postdoctoral and, subsequently, a senior researcher at the Centro em Rede de Investigação em Antropología (CRIA) and FCSH-Universidade Nova de Lisboa, Portugal. Since May 2023 he is a distinguished researcher at the Department of Social Anthropology of the University of Seville, Spain.

Ο Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος (Διδάκτωρ 2011, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Η.Β.), έχει διεξαγάγει έρευνα σχετικά με τις αφροκουβανέζικες θρησκείες, τη μαντεία, την κατοχή πνευμάτων και τη διαμεσολάβηση στην Κούβα και την Ισπανία. Πιο πρόσφατα, τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα στράφηκαν προς τη σύγχρονη θρησκευτικότητα και πνευματικότητα, την εναλλακτική θεραπεία, τις μεταφυσικές απόψεις και την εκκοσμίκευση στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Ισπανία και την Ελλάδα. Υπήρξε μεταδιδακτορικός και, στη συνέχεια, ανώτερος ερευνητής στο Centro em Rede de Investigação em Antropología (CRIA) και στο FCSH-Universidade Nova de Lisboa, Πορτογαλία. Από τον Μάιο του 2023 είναι διακεκριμένος ερευνητής στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Σεβίλλης, Ισπανία.

Η Ευγενία Ρούσσου, (Δρ. κοινωνικο-πολιτισμικής ανθρωπολογίας UCL, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, 2010), είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Έρευνας της Ανθρωπολογίας (CRIA-Iscte), Λισαβόνα, Πορτογαλία, και Υπεύθυνη Ερευνήτρια του έργου ReSpell: Religion, Spirituality and Wellbeing: a Comparative Approach of Transreligiosity and Crisis in Southern Europe (https://respell.cria.org.pt), χρηματοδοτούμενο από το Πορτογαλικό Ίδρυμα για την Επιστήμη και την Τεχνολογία (FCT) και με ίδρυμα υποδοχής το CRIA. Είναι συγγραφέας της μονογραφίας Orthodox Christianity, New Age Spirituality and Vernacular Religion: the Evil Eye in Greece. London: Bloomsbury (2021).  Έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους και ειδικά τεύχη και έχει γράψει εκτενώς για θέματα θρησκείας και πνευματικότητας, καθημερινής και βιωμένης θρησκείας, θρησκευτικού πλουραλισμού, τελετουργικών θεραπευτικών πρακτικών, Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής (CAM), διαθρησκευτικότητας και πνευματικής ελαστικότητας, μεταξύ άλλων, με συγκριτική εθνογραφική αναφορά στην Ελλάδα και την Πορτογαλία.

Eugenia Roussou, (PhD in sociocultural anthropologist UCL, University of London, 2010), is a senior researcher at the Centre for Research in Anthropology (CRIA-Iscte), Lisbon, Portugal, and the Principal Investigator of the project ReSpell: Religion, Spirituality and Wellbeing: a Comparative Approach of Transreligiosity and Crisis in Southern Europe (https://respell.cria.org.pt), funded by the Portuguese Foundation for Science and Technology (FCT) and hosted by CRIA. She is the author of Orthodox Christianity, New Age Spirituality and Vernacular Religion: the Evil Eye in Greece. London: Bloomsbury (2021). She has edited collective volumes and special issues and has written extensively on the themes of religion and spirituality, vernacular and lived religion, religious pluralism, ritual healing practices, Complementary and Alternative Medicine (CAM), transreligiosity and spiritual elasticity, among others, with comparative ethnographic reference to Greece and Portugal.

Η Diana Riboli (Δρ. Εθνο-Ανθρωπολογικών Επιστημών (Πανεπιστήμιο της Ρώμης «La Sapienza», 1996), είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Από το 1992 έως σήμερα, έχει πραγματοποιήσει πάνω από είκοσι εθνογραφικές μελέτες στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία (Νεπάλ και Χερσόνησος της Μαλαισίας), με ιδιαίτερη έμφαση στις θεραπευτικές, πολιτικές και πνευματικές λειτουργίες των εθνοϊατρικών συστημάτων μεταξύ περιθωριοποιημένων αυτόχθονων κοινοτήτων. Από το 2019, διευθύνει ένα ερευνητικό πρόγραμμα που εξετάζει τις οικοκοσμολογικές αντιλήψεις μειονοτικών και περιθωριοποιημένων ομάδων στο πλαίσιο της πρόσφατης ραγδαίας εξάπλωσης του χριστιανισμού και της σημαντικής αύξησης των περιβαλλοντικών καταστροφών στο Νεπάλ. Έχει γράψει και συν-συγγράψει πάνω από σαράντα δημοσιεύσεις σε μια σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ιθαγενών εθνοϊατρικών συστημάτων, των εννοιών και των απαντήσεων στη βία σε εξισωτικές κοινωνίες, της πολιτισμικής αντίστασης αυτόχθονων πολιτισμών, της ανθρωπολογίας των καταστροφών, των εννοιών του προσώπου και της προσωπικότητας στις φιλοσοφίες αυτοχθόνων ομάδων, και των μεθόδων ανθρωπολογικής έρευνας.

Diana Riboli (PhD in Ethno-anthropological Sciences (University of Rome “La Sapienza”, 1996), is a professor at the Department of Social Anthropology of the Panteion University of Social and Political Sciences. From 1992 to date, she has conducted over twenty ethnographic studies in South and Southeast Asia (Nepal and Peninsular Malaysia), with a particular focus on the therapeutic, political and spiritual functions of ethno-medical systems among marginalized indigenous communities. Since 2019, she has been directing a research project examining the ecocosmological perceptions of minority and marginalized groups in the context of the recent rapid spread of Christianity and the significant increase in environmental disasters in Nepal. He has authored and co-authored over forty publications on a range of topics, including indigenous ethno-medical systems, concepts and responses to violence in egalitarian societies, cultural resistance of indigenous cultures, disaster anthropology, concepts of person and personhood in the philosophies of indigenous groups, and anthropological research methods.

Η Μιράντα Τερζοπούλου, (Εθνολόγος/Λαογράφος), είναι πρώην ερευνήτρια στο Κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Πραγματοποίησε πολλές επιτόπιες έρευνες εντός και εκτός Ελλάδας ταξιδεύοντας, βιώνοντας και καταγράφοντας εθνογραφικά. Έχει μελετήσει πολλές εκδηλώσεις και μορφές του λαϊκού πολιτισμού και ιδιαίτερα της παραδοσιακής μουσικής και των λαϊκών τελετουργιών, δουλεύοντας με διάφορες εθνοτικές, γλωσσικές, θρησκευτικές ομάδες, μειονότητες, γυναίκες. Ηχογραφεί και βιντεοσκοπεί συγκροτώντας ένα σημαντικό αρχείο σπάνιου οπτικοακουστικού υλικού, ενώ παράλληλα δημοσιεύει μελέτες, αντλώντας από τις επί μέρους θεματικές του.

Miranda Terzopoulou, Ethnologist/Folklorist, is a former researcher at the Greek Folklore Research Center of the Academy of Athens. She carried out many field investigations inside and outside Greece by traveling, experiencing and recording ethnographically. She has studied many aspects and patterns of popular culture and especially traditional music and folk rituals, working with various ethnic, linguistic, religious groups, minorities, women. She records and films, compiling an important archive of rare audio-visual material, while at the same time she publishes studies, drawing on its relevant topics.

Η Βασιλική Γιακουμάκη (PhD, New School for Social Research, 2003) είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας- Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Βόλος). Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στα εξής: εθνοτικές ομάδες και μειονότητες, πολιτικές πολυπολιτισμικότητας, θρησκεία και θρησκευτικότητα, θρησκεία και θρησκευτικότητα, εβραϊσμός. Eστιάζει μεγάλο μέρος της διδασκαλίας της σε θέματα θρησκείας και δημόσιας σφαίρας, εβραϊκών ταυτοτήτων σε Ελλάδα και Ευρώπη, και σε κοινωνίες της «Μέσης Ανατολής». Το τρέχον ερευνητικό της πεδίο είναι η σύγχρονη κοινωνία του Ισραήλ και ο ελληνο-ισραηλινός εβραϊσμός.

Vassiliki Yiakoumaki (PhD, New School for Social Research, 2003) is Assistant Professor of Social Anthropology at the Department of History-Archaeology-Social Anthropology, University of Thessaly (Volos). Her research interests focus on ethnic groups and minorities, multiculturalist policies, religion/s, and Jewish identities.  Her teaching focuses on matters of religion and the public sphere, Jewish identities in Greece and Europe, and “Middle Eastern” societies.  Her current research area is contemporary Israeli society, and “Greek identity” among citizens of Israel with “Greek” origin.

Mario Katic (Associate Professor, Department of Ethnology and Anthropology, University of Zadar). makatic@unizd.hr. My areas of expertise concern pilgrimage, oral traditions, historical anthropology, and heritage. I am doing extensive ethnographic research in Bosnia and Herzegovina, Croatia, and Montenegro. I co-edited several books: Approaching Pilgrimage: Methodological Issues Involved in Researching Routes, Sites, and Practices (Routledge, 2023); Military Pilgrimage and Battlefield Tourism: Commemorating the Dead (Routledge, 2018); Pilgrimage, Politics and Place Making in Eastern Europe (Routledge 2014), Pilgrimage and Sacred Places in Southeastern Europe: History, Religious Tourism and Contemporary Trends (Lit Verlag, 2014).

Ο Αθανάσιος Μπαρμπαλέξης (Δρ. in Ethnology (and Folklore) Elphinstone Institute, University of Aberdeen, United Kingdom). H διδακτορική του διατριβή πραγματευόταν δυτικές μορφές σύγχρονου σαμανισμού και παραδοσιακής θεραπείας στη Βορειοανατολική Σκωτία. Αυτήν την περίοδο είναι Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στον τομέα της Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και Ομότιμος Ερευνητής και Επισκέπτης Λέκτορας για το Elphinstone Institute, Πανεπιστήμιο του Αμπερντίν. Τα τωρινά ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν Σκωτσέζικους και Ιρλανδικούς μύθους και θρύλους, παραδοσιακά μουσικά στοιχεία στη σύγχρονη ακραία μέταλ μουσική, παραδόσεις αντίστασης, και λαϊκή ιατρική και θεραπεία, και παραδοσιακή μαγεία.

Athanasios Barmpalexis (Ph.D. in Ethnology (and Folklore) Εphinstone Institute, University of Aberdeen, United Kingdom). His doctoral thesis was on “western” folk healers practicing contemporary shamanisms in the wider area of North-East Scotland. He currently is a postdoctoral researcher at the sector of Byzantine Literature and Folklore Studies at the National and Kapodistrian University of Athens,. He is also an Honorary Research Fellow and a Visiting Lecturer at the Elphinstone Institute, University of Aberdeen. His research interests are Scottish/Irish myths and legends, folk music in contemporary extreme metal music, oral traditions of resistance, and folk medicine, vernacular healing, and traditional witchcraft.

Η Ευγενία Φωτίου (Δρ. Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας, University of Wisconsin-Madison, 2010) είναι από το 2023 Επίκουρη Καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το ερευνητικό της έργο έχει εστιάσει κυρίως στις αυτόχθονες θρησκείες και θεραπευτικές παραδόσεις, ειδικότερα στις διεθνικές πτυχές τους καθώς και στον ρόλο του τουρισμού, εστιάζοντας γεωγραφικά στην Λατινική Αμερική και τη σύγχρονη Ελλάδα. Έχει συνεισφέρει στην εθνογραφία των σύγχρονων σαμανικών πρακτικών σε παγκόσμιο επίπεδο αναλύοντας τις πολλαπλές πτυχές του φαινομένου του σαμανικού τουρισμού. Πιο πρόσφατα, η έρευνα της εξετάζει τα κρίσιμα διεπιστημονικά θέματα των συστημάτων γνώσης, της συγκριτικής επιστημολογίας, της ετερότητας, και της διαπολιτισμικής μετάφρασης. Ειδικεύεται στην εθνοϊατρική, την ανθρωπολογία της θρησκείας, τον τουρισμό και το φύλο και έχει διδάξει μαθήματα σχετικά με αυτά τα θέματα στο University of Wisconsin-Madison, το Luther College και το Kent State University στις ΗΠΑ..

Evgenia Fotiou (Ph.D. in Cultural Anthropology, University of Wisconsin-Madison, 2010), is Assistant Professor in the Department of Sociology at the University of Crete, since 2023.. Her research has focused mainly on indigenous religions and healing traditions, especially their transnational aspects, as well as on the role of tourism, focusing geographically on Latin America and contemporary Greece. She has contributed to the ethnography of contemporary shamanic practices globally by analyzing the multiple aspects of the shamanic tourism phenomenon. More recently, her research addresses the critical interdisciplinary issues of knowledge systems, comparative epistemology, otherness, and cross-cultural translation. She specializes in ethnomedicine, the anthropology of religion, tourism, and gender and has taught courses on these topics at the University of Wisconsin-Madison, Luther College, and Kent State University in the United States.

Ενδεικτική βιβλιογραφία/References

Albera, D. and M. Couroucli, eds. (2012) Sharing Sacred Spaces in the Mediterranean: Christians, Muslims, and Jews at Shrines and Sanctuaries. Bloomington, Indiana: Indiana University Press.

Asad, T. (1993) Genealogies of Religion: Discipline and Reasons of Power in Christianity and Islam. London: Johns Hopkins University Press.

Asad, T. (2003) Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity. Stanford, California: Stanford University Press.

Barmpalexis, Α. (2020) The Birth of The New Urban Shaman’s Oracle: The Creation and the Crafting Process of a Contemporary Tarot Card Deck for Personal and Community Healing and Transformation Εθνολογία on line 10(2) · Ethnologhia on line 10(2) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΘΝΟΛΟΓΙΑΣ (GREEK SOCIETY FOR ETHNOLOGY) ISSN: 1792-9628 19 https://www.societyforethnology.gr/images/volume-10-2/Vol_10(2)_2020_whole.pdf

Danforth, M. L. (1995) Tα αναστενάρια της Αγίας Ελένης. Πυροβασία και θρησκευτική θεραπεία. Αθήνα: Πλέθρον.

Fotiou, E. “Transreligiosity and Religious Revitalization in Modern Greece: Bridging Religion and Science through Geomythology”. Religions 2023, 14, 754. https://doi.org/10.3390/rel14060754

Geertz, C.  (1973) “Religion As a Cultural System.”  in The Interpretation of Cultures: Selected Essays, pp. 87-125.   New York: Basic Books.

Federici, S. (2019) Το κυνήγι μαγισσών χθες και σήμερα. Θεσσαλονίκη: Εκδ. των ξένων.

Hayden, R.M., Katić, M. (2021). Religiously Nationalizing the Landscape in Bosnia and Herzegovina. In: Bădescu, G., Baillie, B., Mazzucchelli, F. (eds) Transforming Heritage in the Former Yugoslavia. Palgrave Studies in Cultural Heritage and Conflict. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-76401-2_9

Kenna, M. E. (2015) «Rituals of Forgiveness and Structures of Remembrance: Memorial Services and Bone Depositories on the Island of Anafi, Greece», History of Religions, Vol. 54, No. 3 (February 2015), pp. 225-259 Published by: The University of Chicago Press Stable URL: http://www.jstor.org/stable/10.1086/678993 .

Κυριακάκης Γ. (2012) “Υγεία, Πίστη και Μεθοδολογία: μια εθνογραφική μαρτυρία από την Δυτική Αφρική”, στον τόμο Ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της υγείας.

Σπυριδάκης M.-Οικονόμου, X. (επιμ.) Αθήνα: Εκδόσεις Σιδέρη. Σελ. 361-379.

Κουργιώτης, Π. (2016) Η πρώτη νιότη του ισλαμισμού. Ανακαλύπτοντας τη μουσουλμανική αδελφότητα και τον κόσμο της (1928-1948). Θεσσαλονίκη: Ζήτρος

Μακρής, Γ. (2024) Η οδός των πνευμάτων: Σουφισμός, πνευματοληψία και μαγεία στο Σουδάν. Αθήνα: Πατάκης

Nye, M. (2019) “Decolonizing the Study of Religion”, Open Library of Humanities 5(1), 43. doi: https://doi.org/10.16995/olh.421

Obadia, L. (2008) Ανθρωπολογία των θρησκειών. Αθήνα: Πολύτροπον.

Panagiotopoulos, A (2017) A secular religion within an atheist state: The case of Afro-Cuban religiosity and the Cuban state. In: Mapril J, Blanes R, Wilson E, Giumbelli E (eds) Secularisms in a Postsecular Age? Religiosities and Subjectivities in Comparative Perspective. London; New York: Palgrave Macmillan, pp.39–65.

Panagiotopoulos, A., & Roussou, E. (2022) «We have always been transreligious: An introduction to transreligiosity». Social Compass, 69(4), 614-630. https://doi.org/10.1177/00377686221103713

Pénicaud Manoël (video για τον τεκέ στα Φάρσαλα) (https://www.youtube.com/watch?v=9viJwlDkoP0&t=2s).

De Rapper, G. (2012) «Τhe Vakëf: Sharing Religious Space in Albania», in Dionigi Albera, Maria Couroucli (eds) Sharing Sacred Spaces in the Mediterranean. Bloomington and Indianapolis, Indiana University Press, pp. 29-50.

Riboli, D. (2008) Tunsuriban, Ανθρωπολογική μελέτη του σαμανισμού των Chepang του νοτίου και Κεντρικού Νεπάλ. Aθήνα:εκδ. Παπαζήση

Roussou, E (2021) Orthodox Christianity, New Age Spirituality and Vernacular Religion: The Evil Eye in Greece. London: Bloomsbury.

Σερεμετάκη, Ν. (2017) Η τελευταία λέξη στης Ευρώπης τα άκρα. Δι-αίσθηση, Θάνατος, Γυναίκες. Εκδοτικός Οίκος Α Α Λιβάνη.

Santos, B. de Sousa (2014) “Ecologies of Knowledge,” pp. 185-211 in Bonaventura de Sousa Santos, Epistemologies of the South: Justice Against Epistemicide. New York: Rutledge.

Τερζοπούλου, Μ.(2023) «Όσο κρατάει ένας στεναγμός. Ανασύροντας από το έρεβος την κακή μάνα» (149-174) στο Θέατρο-Τραύμα-Θεραπεία, Ι. Βιβιλάκης (επιμ.) Αθήνα: εκδ. Αρμός.

Tsibiridou, F. (2015) «Beyond the politics of religion: Rationalizing Popular Islam among the Slavonic-Speaking Muslims in Greece”, in Balkan Heritages. Negotiating History and Culture, edited by Maria Couroucli and Tchavdar Marinov. Surrey: Asghate 2015: 209-228. https://www.academia.edu/36171007/Beyond_the_politics_of_religion_Rationalizing_popular_Islam_among_the_Slavonic_speaking_Muslims_in_Greece_pdf

Turner, E. and V. Turner (2011) Image and Pilgrimage in Christian Culture (Revised Edition). New York: Columbia University Press.

Turner, V. (2017) Ritual Process: Structure and Anti-Structure. Routledge, 2017.

Van Gennep, A. (2019) The Rites of Passage. Second Edition. Chicago: University of Chicago Press

Yiakoumaki, V. (2009) “Υπάρχουν Εβραίοι στα Χανιά; Περί απουσίας, παρουσίας, και επίκτητης εμπειρίας της ετερότητας” [=“Are There Jews in Chania? On Absence, Presence, and the Acquired Experience of ‘Difference’”]. In F. Tsibiridou (ed) Μειονοτικές και μεταναστευτικές εμπειρίες: Βιώνοντας την “κουλτούρα του κράτους” [=Minority and Immigration Experiences: Εxperiencing the ‘Culture of the State’]. Athens: Kritiki, pp. 255-28

 

Διαδικτυακό σεμινάριο: FEMALE GENEALOGIES-FEMALE CREATIVITIES

Αυτό το σεμινάριο είναι μέρος ενός έργου που έχει λάβει χρηματοδότηση από το Ερευνητικό Ταμείο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδότησης Basic Research 2023

https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

Αισθητηριακή κληρονομιά & ευαίσθητες μνήμες στα Βαλκάνια

Συμμετοχή του Εργαστηρίου Culture-Borders-Gender/Lab στο 3ο Summer School (30/6-5/7 Σόφια και Φιλιππούπολη), με θέμα: “Αισθητηριακές κληρονομιές & ευαίσθητες μνήμες στα Βαλκάνια ”. Πρόκειται για μια διεπιστημονική και διαπανεπιστημιακή συνεργασία ανάμεσα σε Πανεπιστήμια της Γαλλίας (ΕHESS, Lyon II, Aix-Marselle), το πανεπιστήμιο της Σόφιας, του Ζάντακ, της Σλοβενίας και του Πλόβντιβ και με την αρωγή της Γαλλικής Σχολής της Αθήνας.

Το διεθνές θερινό σχολείο Αισθητηριακές κληρονομιές & ευαίσθητες μνήμες στα Βαλκάνια (1-5 Ιουλίου, Σόφια και Πλόβντιβ) συγκεντρώνει λέκτορες και μαθητές σε διαφορετικούς κλάδους, αντιμετωπίζοντας θέματα κληρονομιάς και μνήμης στις Βαλκανικές κοινωνίες μέσω των αισθήσεων, της αισθησίας, της ευαισθησίας, της ευαισθησίας. Διατυπώνει μεθοδολογικές και θεωρητικές προτάσεις βασισμένες σε συγκεκριμένες μελέτες περιπτώσεων και κινητοποίησης αισθήσεων όχι μόνο ως αντικείμενο μελέτης, αλλά και ως τρόπο γνώσης (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης διαφορετικών μέσων). Θα ενισχύσει καινοτόμες μορφές εργασίας και δραστηριότητες που ευνοούν κοινές εμπειρίες, προβληματισμούς και συζητήσεις, πέρα από τα πειθαρχικά όρια και τις ειδικότητες. Ενθαρρύνονται in situ αισθητηριακές προτάσεις και μη συμβατικές προσεγγίσεις, καθώς και συγκεκριμένες εκροές σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.

https://www.academia.edu/121586742/Sensory_heritages_sensitive_memories_in_the_Balkans_program?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR3EBFdaUqCfkZK376xjaCKrb2wNP1TsjVoUZgVQNdafqYZ8OLa_j_xQWt8_aem_Hg0HxndrTaS1RmFGzHayRA

Ανακοίνωση

Η οργανωτική και συντακτική επιτροπή του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου:  «Περί Πολιτισμικής Κληρονομιάς: Δημόσια Ανθρωπολογία, Λαογραφία και Πολιτιστική Διαχείριση» ανακοινώνουν ότι παρατείνεται η προθεσμία υποβολής περιλήψεων, μέχρι 250 λέξεις,  για το συνέδριο έως τις 10 Σεπτεμβρίου 2024 στην ακόλουθη διεύθυνση: ofaturu@uoi.gr

Η ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Στο πλαίσιο λειτουργίας της Ομαδικής έκθεσης φωτογραφίας: «Then and Again. Τότε και ξανά. Επαναπροσδιορίζοντας την τελετουργία στα σύγχρονα Βαλκάνια» το Εργαστήριο Πολιτισμός-Σύνορα-Φύλο, του Τμήματος Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συμμετέχει την Πέμπτη 20/6/2024 στις 20:00 με ομιλητές: την κα Ελένη Σιδέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα ΒΣΑΣ, ΠΑΜΑΚ και τον κ. Δημήτρη Καταΐφτσή, Εξωτερικό συνεργάτη – διδάσκων στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ανθρώπινα Δικαιώματα και Μεταναστευτικές Σπουδές, Τμήμα ΒΣΑΣ, ΠΑΜΑΚ. Ο τίτλος της εκδήλωσης είναι: «ΣΥΖΗΤΗΣΗ | Η τελετουργικότητα της φωτογραφίας στα σύγχρονα Βαλκάνια» και θα πραγματοποιηθεί στο ΜΙΕΤ–Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Παράρτημα Θεσσαλονίκης (Διεύθυνση: Βίλα Καπαντζή – Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας 108).
Η έκθεση, που φιλοξενείται στο ΜΙΕΤ έως και τις 6 Ιουλίου 2024, εξετάζει τα σύγχρονα τελετουργικά που συναντάμε σε κοινωνίες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Εννέα καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες από διαφορετικές χώρες (Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία, Κύπρο, Ρουμανία, Σερβία και Τουρκία) φωτίζουν σε εννέα έργα  χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, το μέσο της φωτογραφίας τον ρόλο και τη σημασία των τελετουργικών.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε το Μάιο του 2024 από το Goethe-Institut στη Θεσσαλονίκη στο ΜΙΕΤ-Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Παράρτημα Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του MOMus–Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Περισσότερα για την έκθεση:https://www.miet.gr/event-list/event-Omadikh-ek8esh-Then-and-Again-Tote-kai-jana

Η συμμετοχή στην εκδήλωση είναι ανοιχτή για το κοινό, με δυνατότητα κράτησης θέσης στην παρακάτω φόρμα. https://forms.office.com/e/JG41JqMTZd