Παρουσίαση 1ου Ειδικού Tεύχους του περιοδικού EIRINI : «Αρσενικό, Θηλυκό, Άλλο: σώματα, πεδίο, γραφή»

Η επιστημονική ομάδα του Περιοδικού EIRINI/ Mελέτες Νέων Ερευνητ(ρι)ών για το Φύλo και το Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου (ΒΣΑΣ-ΠΑΜΑΚ) σας καλούν σε κοινή εκδήλωση παρουσίασης  του  1ου Ειδικού τεύχους: Αρσενικό, Θηλυκό, Άλλο: σώματα, πεδίο, γραφή.

Παρουσιάζουμε τις μελέτες που βασίζονται στην εθνογραφική έρευνα και τις μεθόδους της, προσεγγίζοντας το έμφυλο σώμα ως πεδίο συγκρούσεων και άσκησης ηγεμονικών και αποικιακών πρακτικών, με στόχο τον αναστοχασμό και την κριτική πάνω στις κλασικές κατηγορίες άνδρας/γυναίκα.  Σχολιάζουμε τους τρόπους με τους οποίους τα έμφυλα υποκείμενα βιώνουν, επιτελούν και αφηγούνται την καθημερινή εμπειρία, ενώ διαπραγματεύονται σχέσεις εξουσίας και πολλαπλές ηγεμονίες. Αναστοχαζόμαστε πάνω στον κριτικό διάλογο μεταξύ Σπουδών Φύλου και Δημόσιας Ανθρωπολογίας.

Μοιραζόμαστε και γιορτάζουμε την πορεία και την εμπειρία μας με το κοινό στο φιλόξενο χώρο του Πικάπ Κάτω (Ολύμπου 57, κέντρο Θεσσαλονίκης), το Σάββατο 16/12/2023 στις 7μμ.

Χρ. Γραμματικοπούλου: Επιτελεστικός ακτιβισμός και αισθητική της φεμινιστικής αντίστασης

Άρθρο που περιλαμβάνεται στο βιβλίο: Φεμινιστικέ΄ς θεωρίες, Αισθητικές πρακτικές, παγκοσμιοποιημένες τεχνολογίες

Επιμέλεια: Ελπίδα Καραμπά, Ίρις Λυκουριώτη 
Ερευνητική Ομάδα: Ιωάννα Ζούλη, Βάλια Παπαστάμου, Κώστας Στασινόπουλος, Μαριάννα Στεφανίτση.  

«…Το βιβλίο αυτό, όπως περιγράφει και ο τίτλος του, διαμορφώνεται σε σχέση με τρεις άξονες: τον φεμινισμό, τις αισθητικές πρακτικές διευρυμένου πεδίου και την παγκοσμιοποιημένη τεχνολογία. Η σύνδεση αυτών των τριών πεδίων δεν είναι ούτε αυτονόητη, ούτε προφανής και σίγουρα ενέχει ποικίλες εστιάσεις. Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, η παραδοχή που διαπερνά τον τόμο είναι ότι η τεχνολογία πρόσφερε την ώθηση για μερικές από τις πιο θεμελιώδεις κοινωνικές τάσεις και μετασχηματισμούς. Και η κατανόηση του ρόλου των τεχνολογιών στην οικονομία και στην κοινωνία είναι πλέον κεντρική για την κοινωνική θεωρία. Είναι εξίσου κρίσιμο, όμως, αυτή η παραδοχή να συνοδεύεται από την κριτική και προβληματοποιημένη κατανόηση που προσφέρει η φεμινιστική σκέψη. Η κατεύθυνση που δίνει η συγκέντρωση των συγκεκριμένων κειμένων δείχνει ότι η θέση μας δεν αφορά μια αισιόδοξη τεχνοφιλική προσέγγιση, που συνδέει, συνήθως, την τέχνη εργαλειακά ή φορμαλιστικά με την τεχνολογία ή αναφέρεται μονοδιάσταστα στην κάλυψη από τις γυναίκες θέσεων, επαγγελμάτων, ειδικοτήτων που παραδοσιακά αποδίδονται στους άντρες (αν και αυτές οι διεκδικήσεις, όπως μας δείχνει στο κείμενό της η Judy Wajcman, υπήρξαν καταστατικές για τη σχέση φεμινισμού και τεχνολογίας). Δεν αφορά ούτε μια απαισιόδοξη τεχνολογική αιτιοκρατία. Αφορά τη διερεύνηση εκ-κεντρικών προσεγγίσεων για ένα δυναμικό φεμινιστικό τεχνοαισθητικό μέλλον…» 

https://753243c7-db63-4f64-b8b2-5dd210d08056.usrfiles.com/ugd/753243_84368fea978a4c7eb531f2bc81349c10.pdf?fbclid=IwAR2bp5TytKpb-jLSNuiUdfW_-BaB0PwKlG0QbiiPbDPtpQkCY664w81SapE

Αδελφοί Μουσουλμάνοι και Χρυσή Αυγή: Συγκριτικά σχόλια για την τρομοκρατία των άκρων και τον αμοραλισμό της οικογενειοκρατίας του μεσαίου χώρου

Από τη δυτικοκεντρική κριτική στην παγκοσμιοτοπική κατανόηση

Έκδοση PIXELS@humanities 2019: Επιτελώντας την Ασούρα στον Πειραιά Προς μια σιιτική ποιητική «πολιτισμικής οικειότητας» με ελληνικές ενσώματες πρακτικές πίστης

Μάριος Χατζηπροκοπίου
Φωτεινή Τσιμπιρίδου

Περίληψη
Η έρευνα εξετάζει την τελετουργία της Ασούρα, όπως επιτελείται από την πακιστανική σιιτική κοινότητα στον Πειραιά. Η Ασούρα είναι η μέρα του πένθους για το μαρτύριο του ιμάμη Χουσεΐν, ο οποίος ήταν εγγονός του Προφήτη και τρίτος ιμάμης και ηγήθηκε μιας εξέγερσης εναντίον του Ομεϋά χαλίφη Γιαζίντ Α΄, γεγονός που οδήγησε τελικά στον αποκεφαλισμό του κατά τη μάχη της Κερμπάλα το 680 μ.Χ. Στη μάχη αυτή βασίζεται το κεντρικό αφήγημα γύρω από το οποίο οι σιιίτες μουσουλμάνοι συγκροτούν την πολιτική τους ταυτότητα ως μετανάστες και τη θρησκευτική τους ταύτιση ως μειονότητα σε σχέση με τους σουνίτες μουσουλμάνους στην Ελλάδα. Η Ασούρα τιμάται κάθε χρόνο με τελετουργίες θρήνου και δημόσιες ακολουθίες που σε ορισμένες περιπτώσεις περιλαμβάνουν την πρακτική του αυτομαστιγώματος.

Η εκτός συμφραζομένων εστίαση στην πράξη του αυτομαστιγώματος, η οποία υπερτονίζεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, επανισχυροποιεί τοπικά στερεότυπα για τις πρακτικές της σιιτικής κοινότητας ως «ασύμβατες» με «ελληνικές» πολιτισμικές αξίες. Κοινωνικές αναπαραστάσεις των σιιτών ως «βαρβαρικών Άλλων» ανακαλούνται συχνά στον δημόσιο λόγο ώστε να υποστηρίξουν ισλαμοφοβικά και φυλετικοποιημένα αφηγήματα αντικοσμοπολιτισμού. Αντιμέτωποι ωστόσο με την ξενοφοβία και την κοινωνική αποξένωση, οι σιίτες επιχειρούν συστηματικά να αρθρώσουν αντιαφηγήματα «πολιτισμικής οικειότητας», τα οποία δίνουν έμφαση στις ομοιότητες ανάμεσα στη δική τους θρηνητική τελετουργία και σε ποικίλες ενσώματες επιτελέσεις πίστης από τα πολιτισμικά συμφραζόμενα του ελλαδικού χώρου, όπως το προσκύνημα στην Τήνο ή τα Αναστενάρια.

Η έρευνα έχει τριπλό στόχο. Πρώτον, καταγράφει τον πολιτικό αγώνα της κοινότητας να προάγει διαλεκτικά και πρακτικά ένα όραμα πολιτειότητας βασισμένο σε ενσώματες και συν-αισθη(μα)τικές συνισταμένες υποκειμενικότητας. Δεύτερον, αναλύει τον πλούσιο μετασυμβολικό χαρακτήρα που προσλαμβάνει η Ασούρα στο μεταναστευτικό πλαίσιο, καθώς μεταμορφώνεται σε ιδίωμα έκφρασης και διαχείρισης αισθημάτων απώλειας τα οποία συνδέονται με μεταναστευτικές διαδρομές. Τρίτον, εκκινώντας από την περίπτωση της Ασούρα, αλλά και διευρύνοντας την ερευνητική οπτική με αναφορά σε άλλα παραδείγματα θρηνητικών επιτελέσεων, εξετάζει πώς η ποιητική της «πολιτισμικής οικειότητας» αρθρώνεται εκ νέου σε σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές, με επίκεντρο τις παραστατικές τέχνες.

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/pixels/article/view/31645

Βιογραφικά Συγγραφέων
Μάριος Χατζηπροκοπίου
Ο Μάριος Χατζηπροκοπίου είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής και διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην κοινωνική ανθρωπολογία (École des Hautes Études en Sciences Sociales de Paris) και πήρε το διδακτορικό του στις σπουδές θεάτρου και επιτέλεσης (Aberystwyth University). Διετέλεσε μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Δίδαξε μαθήματα ανθρωπολογίας, θεάτρου και επιτέλεσης (Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο του Αμπεριστγουΐθ, Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Μπαΐα). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνείς συλλογικούς τόμους και ακαδημαϊκά περιοδικά με κριτές. Έχει παρουσιάσει περφόρμανς και παραστασιακές διαλέξεις διεθνώς. Έχει μεταφράσει τέσσερα βιβλία της Κλαρίσε Λισπέκτορ στα ελληνικά. Το πρώτο του βιβλίο ποίησης με τίτλο Τοπικοί Τροπικοί (εκδ. Αντίποδες, 2019) ήταν υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν σε επιτελέσεις μετανάστευσης και προσφυγικότητας, σύγχρονες επαναγνώσεις του αρχαίου δράματος, επιτελέσεις του φύλου και της σεξουαλικότητας, τελετουργικές επιτελέσεις θρήνου, καθώς και στις διατομές μεταξύ αφήγησης και επιτέλεσης.
Φωτεινή Τσιμπιρίδου
Η Φωτεινή Τσιμπιρίδου (δρ Εθνολογίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (École des Hautes Études en Sciences Sociales, Παρίσι 1990) είναι καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Τμήμα  Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου. Πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα σε ένα χωριό πρώην προσφύγων και σε πομακικούς πληθυσμούς της ελληνικής Θράκης, σε χωριά της Μακεδονίας, της Πελοποννήσου και στο σουλτανάτο του Ομάν. Μελέτησε λόγους και πρακτικές εθνικισμού και πολυπολιτισμικότητας στην ελληνική Θράκη ενώ πραγματοποίησε συστηματική εθνογραφική έρευνα για τα φύλα, την πολιτειότητα και τις δημιουργικές εναλλακτικές δημοσιότητες στην Ισταμπούλ. Από το 2018 και στο πλαίσιο της μεταποικιακής κριτικής, διερευνά το είδος της μεταοθωμανικής θρησκευτικότητας και τις έμφυλες υποκειμενικότητες στα Βαλκάνια, την Τουρκία και την Μέση Ανατολή. Παράλληλα, υπό το πρίσμα της κριτικής αστεακής εθνογραφίας σε πόλεις της Μεσογείου, αναζητά τη σημασία των φεμινιστικών μεθοδολογιών και άλλων πρακτικών αντίστασης και δημιουργικής διαμαρτυρίας στον δρόμο της κοσμοπολιτικής.

Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου «Πρόσφυγες ως μοχλός ανάπτυξης: Μαθήματα από το 1922 και προοπτικές» 23-24 Σεπτεμβρίου 2022, Θεσσαλονίκη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Επιμέλεια: Στυλιανή Λέτσιου και Ελένη Χαραλαμπίδου. Κριτική Ανάγνωση: Δωρόθεος Ορφανίδης . Ε-ΒΟΟΚ Βιβλιοθήκη Παν/μίου Μακεδονίας (ISBN 978-618-5255-21-3)

https://ocs.lib.uom.gr/index.php/prosfyges/prosfyges/schedConf/presentations

Culture-Borders-Gender/Studies:

Κυκλοφορεί ο Πρώτος Τόμος του Περιοδικού Culture-Borders-Gender/Studies: https://ojs.lib.uom.gr/index.php/cbgs/issue/view/652
Τομ. Ι Ανθρωπολογία και Πολιτισμικές Σπουδές: Μελέτες περίπτωσης από τα νοτια-ανατολικά άκρα της Ευρώπης και τη Μεσόγειο. Επιμέλεια: Φωτεινή Τσιμπιρίδου, Ιωάννης Μάνος, Ελένη Σιδέρη, Δημήτρης Καταϊφτσής, Ελίνα Καπετανάκη

Κυκλοφορεί ο Δεύτερος Τόμος του Περιοδικού Culture-Borders-Gender/Studies: https://ojs.lib.uom.gr/index.php/cbgs/issue/view/664

How difficult is to decolonize the University? Postcolonialism, Decoloniality and Epistemologies of the South

30/9/2022 (Culture-Borders-Gender/LAB-University of Macedonia, in collaboration with Decolonize Hellas)

Abstract: Modern universities have been at the source and played a key role in the expansion of Western Knowledge. The way the university has been linked to the rise of capitalism, colonialism and patriarchy contributed to destroying ways of knowing that do not fit European interests. This caused immense cognitive injustice. Can the universities be a site to redress such a past and contribute to a future of greater cognitive justice, conceived of as a crucial dimension of social global justice? My answer is a conditional yes. This condition requires an epistemic transition towards what I have been calling the Epistemologies of The South.

Click on the title to listen to the podcast:

«Το Αμφιθέατρο του παραλόγου»  (Φεβρουάριος 2021). Kαμπάνια της Πρωτοβουλίας Πανεπιστημιακών των ελληνικών ΑΕΙ:  Όχι Αστυνομία στα Πανεπιστήμια  
“The Aula of Irrationality” (February 2021). Campaign of the Initiative of Academics in the Greek Universities (NoUniPolice)

Υλοποίηση: Αλέξης Αλεξίου, Αλεξάνδρα Ανδρούσου, ΑΝΜΑΡ, Άκης Γουρζουλίδης, Χρήστος Δούρος, Νίκος Έξαρχος, Ειρήνη Θεοδωροπούλου, Χρήστος Καραμάνης, Κόρα Καρβούνη, Τάκης Καρδάσης, Βασιλική Γιολάντα Κήτα, Νίκος Κορωνίδης, Φανή Κουντούρη, Χριστίνα Λαρδίκου, Μανώλης Μανουσάκης, Ειρήνη Μίχα, Νίκη Μπίζου, Αφροδίτη Νικολαΐδου, Μάκης Παπαδημητρίου, Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη, Δημήτρης Ρουχίτσας, Αντιγόνη Ρώτα, Ναταλία Σουΐφτ, Γιάννης Στάνκογλου, Χρήστος Στέργιογλου, Κώστας Στυλιανού, Γιώργος Τασιούλας, Θανάσης Τότσικας, Γιώργος Φουρτούνης, Λάμπης Χαραλαμπίδης, Ελίνα Ψύκου. Ειδικές ευχαριστίες στον Φοίβο Δεληβοριά. Παραγωγή: 11/2/2021

Προσφυγικό, Κοινωνία, Πολιτισμός, Μετανάστευση

Η θεματική εξετάζει το θέμα του προσφυγικού με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον χαρακτηρισμό του 2022 ως «έτος προσφύγων». Το μειλ μας: 22refugee@gmail.com. Καλή ακρόαση.

  • Oι γνώμες που ακούγονται εκφράζουν τους/τις ομιλητές/ομιλήτριες

Πρακτικά συνεδρίου “Πολιτισμικές Γειτονιές και Συμπαραγωγές στη Νοτιοανατολική Ευρώπη – 4ο Συνέδριο στο Σύγχρονο Ελληνικό Φιλμικό Πολιτισμό”