3ο σεμινάριο του Γ’ Κύκλου Διαδικτυακών Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2022-2023 σεμινάρια με τη θεματική:

«Δημόσια Ανθρωπολογία, Θηλυκότητες, Ανδρισμοί και Φεμινιστική Κριτική»


MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσ/νίκης- Διεθνής έκθεση «Η κλωστή ως συμβάν». Φωτογραφία: Φωτεινή Τσιμπιρίδου
ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ
Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα

Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού.
Διοργάνωση: Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος – Ελένη Σιδέρη

Τα σεμινάρια διεξάγονται ημέρα Δευτέρα, 16:00-18:00
Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM
Link  https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

6 Φεβρουαρίου 2023

Ανδρισμοί και ανταγωνισμοί για την επίτευξη κοινωνικής ευταξίας. Η περίπτωση του «σασμού» (συμβιβασμού) στην Κρήτη” 

Άρης Τσαντηρόπουλος, Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμ. Κοινωνιολογίας του Παν/μίου Κρήτης.

6/2/23  Άρης Τσαντηρόπουλος: «Ανδρισμοί και ανταγωνισμοί για την επίτευξη κοινωνικής ευταξίας. Η περίπτωση του «σασμού» (συμβιβασμού) στην Κρήτη» 

Στην Κρήτη, ο «σασμός» είναι μια εθιμική διαδικασία άμβλυνσης διαπροσωπικών διαφορών, διενέξεων και συγκρούσεων.  Έχει τα χαρακτηριστικά της λεγόμενης «διαμεσολάβησης», η οποία συνηθίζεται και σε άλλες κοινωνίες με βεντέτα αλλά και στη σύγχρονη κοινωνία όπου είναι θεσπισμένη ( ν.3898/2010) ως εξωδικαστική επίλυση διαφορών, όμως μόνο σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Στην Κρήτη, για την επίτευξή του «σασμού» κινητοποιούνται αυτόβουλα άνδρες των οποίων «ο λόγος μετράει», δηλαδή έχουν υψηλό κοινωνικό γόητρο στην τοπική κοινωνία. Στόχος της διαμεσολάβησής τους είναι να αμβλύνουν τη σύγκρουση με τέτοιο τρόπο ώστε να μη «θιγούν εγωισμοί». Στην παρουσίαση θα αναλυθεί υλικό συνεντεύξεων  από «μεσίτες» (μεσολαβητές για την επίτευξη του «σασμού»), από άτομα που έχουν δεχτεί τη μεσολάβηση και από γυναίκες. Ο «σασμός» προσεγγίζεται ως μια μορφή «κοινωνικής πρακτικής» (Pierre Bourdieu) ενώ η έννοια της ηγεμονίας θα αποτελέσει «κομβικό σημείο» (nodalpoint), στην ανάλυση των δεδομένων λόγου.  

Ο Άρης Τσαντηρόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το κύριο πεδίο έρευνάς του είναι η Κρήτη. η ιστορία, η κοινωνία και ο πολιτισμός του νησιού. Είναι συγγραφέας της μονογραφίας: Η βεντέτα στη σύγχρονη ορεινή κεντρική Κρήτη (εκδ. Πλέθρον 2004) καθώς και αρκετών άρθρων στην ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα. Στα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται οι σχέσεις συγγένειας, η κοινωνική μνήμη (κυρίως στη σύνδεσή της με τραυματικά γεγονότα) και η πολιτισμική κληρονομιά. 

Ομιλίες 3ου κύκλου του ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ (2022-2023)
Δεκέμβριος 2022 – Μάιος 2023

Ο 3ος Κύκλος ξεκινάει το Δεκέμβριο του 2022, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία, Θηλυκότητες, Ανδρισμοί και Φεμινιστική Κριτική»  

Από τη σκοπιά μιας Δημόσιας Ανθρωπολογίας και στη συνάντηση αυτής με τη φεμινιστική κριτική, ο 3ος κύκλος του Εθνογραφείν ανοίγει τη συζήτηση για τρέχοντα πεδία ανάλυσης στις Σπουδές Φύλου, όπως η συγκρότηση και επιτέλεση της θηλυκότητας και της αρρενωπότητας.

Ενσωματώνοντας ηγεμονίες, κοινωνικές ανισότητες και σχέσεις εξουσίας με όρους παλίμψηστων πατριαρχιών, θηλυκότητες και ανδρισμοί συνιστούν το βασικό διακύβευμα για τις πολιτικές της ταυτότητας. Συνάμα, ανδρισμοί, θηλυκότητες και πολιτικές ταυτότητας; αποτελούν προνομιούχο φακό παρατήρησης και διερεύνησης των προκλήσεων για τις θεσμικές πολιτικές ισότητας αλλά και τις ακραία αντιδραστικές σε αυτές τάσεις. Σε αυτό τον κύκλο των σεμιναρίων αναζητούμε τη συνθετότητα και τη δυναμική της κοινωνικοπολιτισμικής συνθήκης στη συγκρότηση του υποκειμένου και στην επιτέλεση του έμφυλου εαυτού, συγχρονικά και διαχρονικά, τόσο σε νοούμενα ως συμπεριληπτικά, όσο και σε συγκρουσιακά περιβάλλοντα. 

Μέσα σε διαφορετικά κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα παλίμψηστων ηγεμονιών επιστημολογικής ιεραρχίας, οικονομικής ανισότητας, εγκατάλειψης στις περιφέρειες και αποκλεισμών στα σύνορα, αλλά και εν μέσω γενίκευσης των συγκρούσεων και της επισφάλειας διερευνάται η σημασία των ηγεμονικών και τοξικών ανδρισμών που καταφεύγουν στη βία, την απαξίωση, την κατοχή και την απαλλοτρίωση εντέλει των θηλυκών, ως πρώτων τη τάξει, αποικιοποιημένων σωμάτων. Τίθενται ερωτήματα όπως: Πώς αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται οι ηγεμονικοί ανδρισμοί και οι τοξικές αρρενωπότητες; Πώς οι θηλυκότητες αντιδρούν στην πολλαπλότητα της υπαγωγής και πώς ανταποκρίνονται στην πρόκληση της χειραφέτησης; Ποια η στάση μας ως ερευνητ(ρι)ών διαπροσωπικά, δημόσια και ψηφιακά σε όλα αυτά;

Προσκεκλημένες ομιλήτριες και ομιλητές παρουσιάζουν εθνογραφικές έρευνες και άλλες μελέτες περίπτωσης από τη σκοπιά της ανθρωπολογίας και στη συνάντηση αυτής με την ιστορία, την πολιτισμική και τη μεταποικιακή κριτική. Συνομιλώντας με τις κριτικές θέσεις της κοινωνικής θεωρίας και αντιμετωπίζοντας την πρόκληση του δημόσιου χαρακτήρα της ανθρωπολογίας -αυτής που εμπλέκεται εντός/εκτός ακαδημαϊκού περιβάλλοντος με όρους κοινωνικής ευθύνης-  η φεμινιστική κριτική στην πράξη φαίνεται να ανοίγει ένα μονοπάτι για μια από κοινού δράση με την έρευνα.

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης  
Φόρμα εγγραφής: https://forms.gle/TMyj4ZhVyVXcWYTq9

Τα σεμινάρια διεξάγονται ημέρα Δευτέρα και ώρα 16:00-18:00

————————————————————————–
Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM
Link  https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

«Άκουσα το θεό να κλαίει» (ντοκυμαντέρ 86΄- παραγωγή 2013)

Στα πλαίσια του Κύκλου «Το Εργαστήριο Culture-Borders-Gender/LAB στην πόλη» προβάλουμε και συζητάμε με τη δημιουργό  Ελπίδα Σκούφαλου την ταινία :

«Άκουσα το θεό να κλαίει»
(ντοκυμαντέρ 86΄- παραγωγή  2013)

την Τετάρτη 25/1/2023, ώρα 18.00-20.30, στον Πολυχώρο Πολιτισμού Ισλαχανέ
(διεύθ.: Ελένης Ζωγράφου 3, Θεσσαλονίκη).

Προσκαλούμε σε ανοιχτό μάθημα Δημόσιας Ανθρωπολογίας φοιτητ@ και κοινό της πόλης, θεωρώντας ότι η γνώση έχει αξία: όταν παράγεται σε δημόσιους χώρους πολιτισμού της πόλης, όταν μοιράζεται και εκτός των τειχών του Πανεπιστημίου, όταν η επιστήμη συνομιλεί διαθεματικά με την τέχνη, όταν ανοίγει δρόμους δίνοντας φωνή, αξία και σημασία σε μειονοτικά και αφανή σώματα και υλικότητες, όταν η κριτική σκέψη συναντά τη σοφία των καθημερινών ανθρώπων.

Η ταινία μας ταξιδεύει σε Ελλάδα, Συρία και Αλβανία. Εστιάζει σε τελετουργίες πίστης, πένθους και θρήνου έτσι όπως επιτελούνται από ένα κόσμο μειονοτήτων, τόσο κοντά και τόσο μακριά μας. Κοινότητες περιθωρίου από τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο που μας υπενθυμίζουν για τη λυτρωτική και θεραπευτική σημασία της ενσώματης τελετουργίας. Κόσμοι που μιλούν στο Θεό με το σώμα και εμφορούνται διαθετικά στην κοινωνική πράξη από τα πάθη τους. Κόσμοι όπου η πίστη για τη ζωή τους κατευθύνει να τιμούν τελετουργικά τους νεκρούς. Κόσμοι  που μιλούν για ξεχασμένες οικειότητες μετα-ανθρώπινης συμπερίληψης, σε αρμονία με τη φύση και με τα άλλα πλάσματα.

Διοργάνωση: Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Αρετή Κονδυλίδου

«Άκουσα το θεό να κλαίει» (ντοκυμαντέρ 86΄-  παραγωγή  2013) Σενάριο, σκηνοθεσία και κάμερα:  Ελπίδα Σκούφαλου. Editing, sound design, post production-compositing-finishing & color grading:  Ρουσσέλος Αραβαντινός. Πρωτότυπη μουσική: Γιάννης Αγγελάκας. Επιστημονικοί σύμβουλοι: Μιράντα Τερζοπούλου – Νίκος Διονυσόπουλος.

2ο σεμινάριο του Γ’ Κύκλου Διαδικτυακών Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2022-2023 σεμινάρια με τη θεματική:

«Δημόσια Ανθρωπολογία, Θηλυκότητες, Ανδρισμοί και Φεμινιστική Κριτική»


MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσ/νίκης- Διεθνής έκθεση «Η κλωστή ως συμβάν». Φωτογραφία: Φωτεινή Τσιμπιρίδου
ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ
Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα

Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού.
Διοργάνωση: Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος – Ελένη Σιδέρη

Τα σεμινάρια διεξάγονται ημέρα Δευτέρα, 16:00-18:00
Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM
Link  https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

16 Ιανουαρίου 2023

Τοποθετήσεις και επιτελεστικότητες των γυναικών στις κουλτούρες του δρόμου και του χιπχοπ: Εθνογραφικά παραδείγματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό”

Ναταλία Κουτσούγερα, κοινωνική ανθρωπολόγος (ΕΔΙΠ, Τμ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Παν/μιο) /Αγγελική Σακελλαρίου, απόφοιτη του Τμ. Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Παν/μιο.

16/1/23  Ναταλία Κουτσούγερα/Αγγελική Σακελλαρίου: «Τοποθετήσεις και επιτελεστικότητες των γυναικών στις κουλτούρες του δρόμου και του χιπχοπ: Εθνογραφικά παραδείγματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό»
Οι παγκοσμιοτοπικές κουλτούρες του δρόμου και του χιπ χοπ αποτελούν εδώ και πολλά χρόνια χώρους ανδρικής αποικειοποίησης. Αν και βασίζονται σε αξίες και ιδανικά που πριμοδοτούν περιθωριοποιημένους πληθυσμούς και νοοτροπίες και προτάσσουν γνωμικά ισότητας, ειρήνης και αγάπης (peace, love, unity and having fun) συνήθως δεν συμπεριλαμβάνουν στα προτάγματά τους τις γυναικείες οντολογίες, ανάγκες, θεάσεις και θέσεις, πόσο μάλλον τις συμμετοχές των ΛΟΑΤ+ και κουήρ υποκειμένων σε αυτές. Αντιθέτως πολύ συχνά αποτελούν χώρους ανάπτυξης φαλλοκεντρικών και σεξιστικών αντιλήψεων, έμφυλης βίας, πουριτανισμών και πατερναλισμών. Στην παρούσα διάλεξη φωτίζονται οι όψεις των γυναικείων επιτελεστικοτήτων και τοποθετήσεων στους πολιτισμούς του δρόμου και του χιπ χοπ μέσα από την εμπειρική και θεωρητική ματιά της εθνογράφου (Ναταλίας Κουτσούγερα) και της μπρέικερ (breakdancer) (Αγγελική Σακελλαρίου, B-girl Nalum) με στόχο την επισήμανση των γυναικείων χειραφετήσεων αλλά και γυναικείων υποδουλώσεων στο πλαίσιο της Ελληνικής και παγκόσμιας σκηνής. Τέλος, με αφορμή την οπτικοακουστική εθνογραφική έρευνα της Ναταλίας Κουτσούγερα γίνεται αναφορά στη συμβολή μιας δημόσιας ανθρωπολογίας για την προαγωγή της φεμινιστικής αφύπνισης, της θηλυκότητας, των γυναικείων και κουήρ χειραφετήσεων σε αυτούς τους ανδροκρατούμενους χώρους. 

Η Ναταλία Κουτσούγερα είναι κοινωνική ανθρωπολόγος (ΕΔΙΠ, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο) που ενεργοποιείται στη διασταύρωση επιστημονικών περιοχών όπως η ανθρωπολογία των νεανικών πολιτισμών, η ανθρωπολογία της διασκέδασης και του χορού, η οπτική ανθρωπολογία. Η δουλειά της διακρίνεται από μια διεπιστημονική και πολυμεσική προοπτική που εξετάζει τις σωματοποιημένες και θεατρικοποιημένες πρακτικές επιτέλεσης συνδυάζοντας την οπτική ανθρωπολογία, τις σπουδές επιτέλεσης, τις κριτικές σπουδές χορού, τις σπουδές φύλου και θηλυκοτήτων, τις σπουδές χιπ χοπ, λαϊκού και οπτικού πολιτισμού.
H Αγγελική Σακελλαρίου είναι απόφοιτη του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από το 2012 ασχολείται σε επίπεδο πρωταθλητισμού με το breaking συμμετέχοντας σε διαγωνισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα τελευταία 3 έτη έχει αναπτύξει ενεργό δράση όσον αφορά ζητήματα έμφυλων ανισοτήτων στην Ελληνική χιπ χοπ χορευτική σκηνή.

Ομιλίες 3ου κύκλου του ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ (2022-2023)
Δεκέμβριος 2022 – Μάιος 2023

Ο 3ος Κύκλος ξεκινάει το Δεκέμβριο του 2022, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία, Θηλυκότητες, Ανδρισμοί και Φεμινιστική Κριτική»  

Από τη σκοπιά μιας Δημόσιας Ανθρωπολογίας και στη συνάντηση αυτής με τη φεμινιστική κριτική, ο 3ος κύκλος του Εθνογραφείν ανοίγει τη συζήτηση για τρέχοντα πεδία ανάλυσης στις Σπουδές Φύλου, όπως η συγκρότηση και επιτέλεση της θηλυκότητας και της αρρενωπότητας.

Ενσωματώνοντας ηγεμονίες, κοινωνικές ανισότητες και σχέσεις εξουσίας με όρους παλίμψηστων πατριαρχιών, θηλυκότητες και ανδρισμοί συνιστούν το βασικό διακύβευμα για τις πολιτικές της ταυτότητας. Συνάμα, ανδρισμοί, θηλυκότητες και πολιτικές ταυτότητας; αποτελούν προνομιούχο φακό παρατήρησης και διερεύνησης των προκλήσεων για τις θεσμικές πολιτικές ισότητας αλλά και τις ακραία αντιδραστικές σε αυτές τάσεις. Σε αυτό τον κύκλο των σεμιναρίων αναζητούμε τη συνθετότητα και τη δυναμική της κοινωνικοπολιτισμικής συνθήκης στη συγκρότηση του υποκειμένου και στην επιτέλεση του έμφυλου εαυτού, συγχρονικά και διαχρονικά, τόσο σε νοούμενα ως συμπεριληπτικά, όσο και σε συγκρουσιακά περιβάλλοντα.

Μέσα σε διαφορετικά κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα παλίμψηστων ηγεμονιών επιστημολογικής ιεραρχίας, οικονομικής ανισότητας, εγκατάλειψης στις περιφέρειες και αποκλεισμών στα σύνορα, αλλά και εν μέσω γενίκευσης των συγκρούσεων και της επισφάλειας διερευνάται η σημασία των ηγεμονικών και τοξικών ανδρισμών που καταφεύγουν στη βία, την απαξίωση, την κατοχή και την απαλλοτρίωση εντέλει των θηλυκών, ως πρώτων τη τάξει, αποικιοποιημένων σωμάτων. Τίθενται ερωτήματα όπως: Πώς αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται οι ηγεμονικοί ανδρισμοί και οι τοξικές αρρενωπότητες; Πώς οι θηλυκότητες αντιδρούν στην πολλαπλότητα της υπαγωγής και πώς ανταποκρίνονται στην πρόκληση της χειραφέτησης; Ποια η στάση μας ως ερευνητ(ρι)ών διαπροσωπικά, δημόσια και ψηφιακά σε όλα αυτά;

Προσκεκλημένες ομιλήτριες και ομιλητές παρουσιάζουν εθνογραφικές έρευνες και άλλες μελέτες περίπτωσης από τη σκοπιά της ανθρωπολογίας και στη συνάντηση αυτής με την ιστορία, την πολιτισμική και τη μεταποικιακή κριτική. Συνομιλώντας με τις κριτικές θέσεις της κοινωνικής θεωρίας και αντιμετωπίζοντας την πρόκληση του δημόσιου χαρακτήρα της ανθρωπολογίας -αυτής που εμπλέκεται εντός/εκτός ακαδημαϊκού περιβάλλοντος με όρους κοινωνικής ευθύνης-  η φεμινιστική κριτική στην πράξη φαίνεται να ανοίγει ένα μονοπάτι για μια από κοινού δράση με την έρευνα.

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης

Φόρμα εγγραφής: https://forms.gle/ftznKbT211QyLA9d6

Τα σεμινάρια διεξάγονται ημέρα Δευτέρα και ώρα 16:00-18:00
————————————————————————–
Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link  https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

Αδελφοί Μουσουλμάνοι και Χρυσή Αυγή: Συγκριτικά σχόλια για την τρομοκρατία των άκρων και τον αμοραλισμό της οικογενειοκρατίας του μεσαίου χώρου

Από τη δυτικοκεντρική κριτική στην παγκοσμιοτοπική κατανόηση