Εθνογραφείν

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2022-2023 σεμινάρια με τη θεματική:

«Δημόσια Ανθρωπολογία, Θηλυκότητες, Ανδρισμοί και Φεμινιστική Κριτική»

Ο 3ος Κύκλος ξεκινάει το Δεκέμβριο του 2022, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία, Θηλυκότητες, Ανδρισμοί και Φεμινιστική Κριτική»  

Από τη σκοπιά μιας Δημόσιας Ανθρωπολογίας και στη συνάντηση αυτής με τη φεμινιστική κριτική, ο 3^ος κύκλος του Εθνογραφείν ανοίγει τη συζήτηση για τρέχοντα πεδία ανάλυσης στις Σπουδές Φύλου, όπως η συγκρότηση και επιτέλεση της θηλυκότητας και της αρρενωπότητας.

Ενσωματώνοντας ηγεμονίες, κοινωνικές ανισότητες και σχέσεις εξουσίας με όρους παλίμψηστων πατριαρχιών, θηλυκότητες και ανδρισμοί συνιστούν το βασικό διακύβευμα για τις πολιτικές της ταυτότητας. Συνάμα, ανδρισμοί, θηλυκότητες και πολιτικές ταυτότητας; αποτελούν προνομιούχο φακό παρατήρησης και διερεύνησης των προκλήσεων για τις θεσμικές πολιτικές ισότητας αλλά και τις ακραία αντιδραστικές σε αυτές τάσεις. Σε αυτό τον κύκλο των σεμιναρίων αναζητούμε τη συνθετότητα και τη δυναμική της κοινωνικοπολιτισμικής συνθήκης στη συγκρότηση του υποκειμένου και στην επιτέλεση του έμφυλου εαυτού, συγχρονικά και διαχρονικά, τόσο σε νοούμενα ως συμπεριληπτικά, όσο και σε συγκρουσιακά περιβάλλοντα.

Μέσα σε διαφορετικά κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα παλίμψηστων ηγεμονιών επιστημολογικής ιεραρχίας, οικονομικής ανισότητας, εγκατάλειψης στις περιφέρειες και αποκλεισμών στα σύνορα, αλλά και εν μέσω γενίκευσης των συγκρούσεων και της επισφάλειας διερευνάται η σημασία των ηγεμονικών και τοξικών ανδρισμών που καταφεύγουν στη βία, την απαξίωση, την κατοχή και την απαλλοτρίωση εντέλει των θηλυκών, ως πρώτων τη τάξει, αποικιοποιημένων σωμάτων. Τίθενται ερωτήματα όπως: Πώς αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται οι ηγεμονικοί ανδρισμοί και οι τοξικές αρρενωπότητες; Πώς οι θηλυκότητες αντιδρούν στην πολλαπλότητα της υπαγωγής και πώς ανταποκρίνονται στην πρόκληση της χειραφέτησης; Ποια η στάση μας ως ερευνητ(ρι)ών διαπροσωπικά, δημόσια και ψηφιακά σε όλα αυτά;

Προσκεκλημένες ομιλήτριες και ομιλητές παρουσιάζουν εθνογραφικές έρευνες και άλλες μελέτες περίπτωσης από τη σκοπιά της ανθρωπολογίας και στη συνάντηση αυτής με την ιστορία, την πολιτισμική και τη μεταποικιακή κριτική. Συνομιλώντας με τις κριτικές θέσεις της κοινωνικής θεωρίας και αντιμετωπίζοντας την πρόκληση του δημόσιου χαρακτήρα της ανθρωπολογίας -αυτής που εμπλέκεται εντός/εκτός ακαδημαϊκού περιβάλλοντος με όρους κοινωνικής ευθύνης-  η φεμινιστική κριτική στην πράξη φαίνεται να ανοίγει ένα μονοπάτι για μια από κοινού δράση με την έρευνα.

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης

Τα σεμινάρια διεξάγονται ημέρα Δευτέρα και ώρα 16:00-18:00

————————————————————————–

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link  https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

Ομιλίες 3^ου κύκλου του ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ (2022-2023)
Δεκέμβριος 2022 – Μάιος 2023

19 Δεκεμβρίου 2022 

” Γυναικοκτονίες, γεροντοκτονίες, σχέσεις φροντίδας, ποιος νοιάζεται;” 
Αθηνά Πεγκλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας στο Α.Π.Θ.

16 Ιανουαρίου 2023

“Τοποθετήσεις και επιτελεστικότητες των γυναικών στις κουλτούρες του δρόμου και του χιπχοπ: Εθνογραφικά παραδείγματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό”
Ναταλία Κουτσούγερα, κοινωνική ανθρωπολόγος (ΕΔΙΠ, Τμ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Παν/μιο) /  Αγγελική Σακελλαρίου, απόφοιτη του Τμ. Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Παν/μιο

6 Φεβρουαρίου 2023

“Ανδρισμοί και ανταγωνισμοί για την επίτευξη κοινωνικής ευταξίας. Η περίπτωση του «σασμού» (συμβιβασμού) στην Κρήτη”
Αρης Τσαντηρόπουλος, Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμ. Κοινωνιολογίας του Παν/μίου Κρήτης

20 Φεβρουαρίου 2023 

“Οι νταλίκες και τα γυναικάκια τους: Πολιτικές διαπραγματεύσεις και αναστοχασμοί από το πεδίο της έρευνας”
Άννη Σιμάτη, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

13 Μαρτίου 2023

“Πατριαρχία και αποικιακότητα  θηλυκών και αρσενικών σωμάτων. Το παλίμψηστο ως μεθοδολογία ανάλυσης  και αποκαθήλωσης στην πράξη“
Φωτεινή Τσιμπιρίδου, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Παν/μιο Μακεδονίας (Πρόεδρος του Τμ. Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Δ/ντρια του Εργαστηρίου Culture-Borders-Gender/LAB  και Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων στο ΠΑΜΑΚ 2020-2023

27 Μαρτίου 2023 

“Ευγονική και Φιλελευθερισμός: Φύλο, Σεξουαλικότητα, Ετεροφυλία και Οικογένεια (1880ς-1960ς)”
Δήμητρα Τζανάκη,  Δρ. Ιστορίας (Παν. Οξφόρδης) και Μεταδ/ρική Ερευνήτρια στο Π.Τ.Δ.Ε., Παν/μιο Αιγαίου

3 Απριλίου 2023

“Πέντε χρόνια φεμινιστιqά/feministiqá: Το περιοδικό ως φόρουμ κριτικής δημοσιότητας μεταξύ έρευνας και ακτιβισμού”
Ειρήνη Αβραμοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμ. Κοινωνικής ανθρωπολογίας στο Πάντειο Παν/μιο
Αθηνά Αθανασίου, Καθηγήτρια στο Τμ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Κοσμητόρισσα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Παντείου Παν/μίου και Δ/ντρια του Εργαστηρίου Ανθρωπολογικής Έρευνας,
Μαρία Λιάπη, Κοινωνιολόγος-Ερευνήτρια, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής και επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Διοτίμα
Έλενα Τζελέπη, Επίκουρη Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Τμ. Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας), Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας και Καταπολέμησης των Διακρίσεων στο ίδιο πανεπιστήμιο.   

24 Απριλίου 2023

“Για μια απο-αποικιοποίηση της ομοσεξουαλικότητας. Αρσενική θηλυπρέπεια στο μεταπολεμικό παρελθόν και παρόν“
Κώστας Γιαννακόπουλος, Καθηγητής στο Τμ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Παν/μίου Αιγαίου, Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων.

15 Μαίου 2023

“Φεμινιστικές θεωρίες, αισθητικές πρακτικές και παγκοσμιοποιημένες τεχνολογίες”:  E-book για την αισθητική και τις τεχνολογίες των φεμινιστικών κοινών
Ίρις Λυκουριώτη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμ. Αρχιτεκτονικής του Παν/μίου Θεσσαλίας,
Ελπίδα Καραμπά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμ. Πολιτισμού, Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών του Παν/μίου Θεσσαλίας, θεωρητικός τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων.
Χριστίνα Γραμματικοπούλου, Ιστορικός της Τέχνης, Δρ. του Παν/μίου της Βαρκελώνης και μεταδ/ρική ερευνήτρια στο Παν/μιο Μακεδονίας.

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική:  

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης» χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκινάει το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης:
Google form:  https://forms.gle/sX1JPzGS63Ve3xbg7

————————————————————————–

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link  https://zoom.us/j/8364531775?pwd=OVg3YVZlbmVCYWs3S0JYcEFGYlV1QT09
Meeting ID: 836 453 1775     Passcode: KB2JKa

23  Μαΐου 2022, (17:00-19:00)

«Οι τουριστικές και αρχαιολογικές οντολογίες της Δήλου: 
Εμπειρίες “ξέφωτης αλήθειας” και “άκρυπτου” κοσμοπολιτισμού»

Ομιλήτρια: Δέσποινα Νάζου
Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Παν/μιο Αιγαίου), 
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Παν/μιο Κρήτης

Περίληψη

H Δήλος, ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα,  πολύ κοντά  και σε εξάρτηση από την υπεραναπτυγμένη τουριστικά Μύκονο, αποτελεί παράλληλα ένα επισκέψιμο τόπο για πολλές διαφορετικές κατηγορίες υποκειμένων που διαμορφώνουν, παράγουν και διαχειρίζονται τις δικές τους συχνά ανταγωνιστικές αντιλήψεις για την κληρονομιά, τον αρχαιολογικό τουρισμό, τα μνημεία και τα ερείπια σε συνδυασμό με μια ιδιαίτερη “αίσθηση τόπου” που κινείται μεταξύ τοπικότητας  και  κοσμοπολιτισμού.Δεδομένου ότι οι αρχαιολογικοί χώροι και οι υλικότητές τους παρουσιάζονται συνήθως στο κοινό μέσω ερμηνευτικών προσεγγίσεων διαφορετικών από εκείνες των αρχαιολόγων που ανασκάπτουν τους χώρους, η παρουσίαση επικεντρώνεται κυρίως στους τρόπους με τους οποίους οι αρχαιολογικοί χώροι ως ” τοπία κληρονομιάς¨ (heritage scapes) και ¨τουριστικές συνοριακές ζώνες¨ (touristic border zones), είναι το αποτέλεσμα επιτελεστικών πρακτικών πολλών και διαφορετικών υποκειμένων και φορέων σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Οι χώροι αυτοί ¨αφηγούνται¨  πολλές και δυνητικά αντικρουόμενες ιστορίες που σχετίζονται με το παρελθόν αλλά και με τις εκάστοτε σχέσεις εξουσίας και κοινωνικοπολιτικών ισορροπιών.
Στο ίδιο πλαίσιο,  θα επιχειρηθεί να αναδειχθεί ο ρόλος των αρχαιολόγων ως ¨ειδικών¨   πολιτισμικών μεσολαβητών της πολιτισμικής ετερογένειας της Δήλου.  Παράλληλα θα φωτιστούν  οι  τουριστικές αναπαραστάσεις,  προσδοκίες και  φαντασιώσεις των επισκεπτών, τουριστών/στριών που συνδιαμορφώνουν τη Δήλο ως τουριστικό θέλγητρο  πολιτιστικής κληρονομιάς.

Δέσποινα Νάζου /Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Η Δέσποινα Νάζου είναι Δρ. Κοινωνικής ανθρωπολογίας (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Μεταδιδάκτορας  του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και απόφοιτη του τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η διδακτορικής της έρευνα επικεντρώθηκε στην μυκονιάτικη ταυτότητα σε σχέση με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των κατοίκων της Μυκόνου,  και στην σύνδεσή της με την έννοια της εντοπιότητας στον αγροτικό χώρο της Ρήνειας και της Δήλου. Η  πρώτη της μεταδιδακτορική έρευνα  (2003-2006) αφορούσε στη γυναικεία εργασία, στις ατομικές, οικογενειακές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις στον τουρισμό, στη Μύκονο και τη Λέσβο (χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ- ΕΠΕΑΕΚ -Τμήμα Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, Πανεπιστημίου Αιγαίου) Από το 2017 έως σήμερα είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με θέμα έρευνας «Αρχαιολογία, Τουρισμός και Τοπικές Κοινωνίες: υποδοχή, πρόσληψη και οικειοποίηση του αρχαιολογικού αποθέματος στη νησιωτική Ελλάδα 2017-2021). Η έρευνά της επικεντρώνεται σε Δήλο, Ρήνεια, Μύκονο, Μεγανήσι, Λευκάδα με χρηματοδότηση από ΓΓΕΚ/ΕΛΙΔΕΚ -Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

email: desponazou@gmail.com

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική:  

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης» χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκινάει το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης:

Google form:  https://forms.gle/ncfw6MfWpBthVSmH6

————————————————————————–

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

4  Απριλίου 2022, (17:00-19:00)

 “Μνημειøκλασία: Δημόσιος χώρος, υλικότητες και η απο-αποικιοποίηση της ιστορίας“

Ομιλήτρια: Πηνελόπη Παπαηλία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Περίληψη
Η εισήγηση αυτή παίρνει αφορμή από τις πρόσφατες αποκαθηλώσεις μνημείων ιδιοκτητών σκλάβων, αρχιτεκτόνων απαρτχάιντ και αποικιακών κατακτητών ανά τον κόσμο: πράξεις που απέδειξαν περίτρανα ότι τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας, της γενοκτονίας, της δουλείας και του καπιταλισμού, όχι μόνο δεν έχουν τιμωρηθεί, αλλά κατά κανόνα τιμούνται στον δημόσιο χώρο. Θα επικεντρωθώ στην πολύπλευρη σχέση μεταξύ υλικότητας, σωμάτων και δημοσίου χώρου, εξετάζοντας θέματα όπως οι μετακινήσεις των αγαλμάτων, οι αφαιρέσεις, προσθήκες και μετουσιώσεις της ύλης, οι συναρθρώσεις (assemblies), η δυνητικοποίηση, οι επιτελεστικές παραστάσεις (performances) και η μουσειοποίηση. Σε αυτές τις ρευστές και επίμαχες διαδικασίες δεν διακυβεύονται μόνο τα συγκεκριμένα ιστορικά αφηγήματα με τις σιωπές και τις διαστρεβλώσεις τους, αλλά η ίδια η ιδέα της ιστορίας, όπως και αυτή του νόμου, της δικαιοσύνης, της πόλης και του πολιτισμού, καθώς αποδεικνύεται ότι εμπλέκονται με αποικιακές τεχνολογίες. Στη διατομή της έρευνας, της τέχνης και ακτιβισμού, η μνημειøκλασία αναδύεται, επομένως, ως πρόσφορο πεδίο εθνογραφικού προβληματισμού, αλλά ίσως και παρέμβασης. Θα κλείσω με κάποιες σκέψεις σχετικά με τα πολλαπλά μνημεία που συνδέονται με την ευρωπαϊκότητα και τη λευκή υπεροχή (βλ. μνημεία Φιλελλήνων ιδιοκτητών σκλάβων, νεοκλασική αρχιτεκτονική, αρχαιολογικές ανασκαφές και μουσεία) τα οποία καταλαμβάνουν τον ελληνικό δημόσιο χώρο και δεν έχουν γίνει στόχος αποκαθήλωσης μέχρι στιγμής.

Πηνελόπη Παπαηλία/Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

H Πηνελόπη Παπαηλία είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας όπου διευθύνει το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και το Pelion Summer Lab for Cultural Theory and Experimental Humanities. H ερευνά της αφορά την πολιτική της μνήμης και την ιστορική ανθρωπολογία, τα μιντιακά συμβάντα και τα δικτυωμένα κοινά, τη βία της οπτικοποίησης και την ηθική της μαρτυρίας (witnessing), τις σπουδές του θανάτου και τη νεκροπολιτική. Είναι ιδρυτικό μέλος της πρωτοβουλίας dëcoloиıze hellάş και οργάνωσε  το «Mνημειøκλασία: Εργαστήριο Αντι-Αποικιακής Φαντασίας» ως μέρος του άξονα Μνήμη-Μνημεία.

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική:  

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης» χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης
Google form:  https://forms.gle/aksvE4XY5YJnVPWr6

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

21 Μαρτίου 2022, (17:00-19:00)

 “Οι πρακτικές οικειοποίησης της φύσης ως πολιτισμικές κληρονομιές”.

Ομιλητής: Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Βασίλης Νιτσιάκος /Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Ο Βασίλης Νιτσιάκος γεννήθηκε στην Αετομηλίτσα Ιωαννίνων το 1958. Σπούδασε Φιλολογία, Λαογραφία και Κοινωνική Ανθρωπολογία στα πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Leeds και Cambridge. Το 1985 αναγορεύτηκε Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Cambridge. Από το 1989 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου σήμερα κατέχει θέση καθηγητή της Κοινωνικής Λαογραφίας. Κατά τα έτη 1994-98 υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου του Cambridge σε διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα. ‘Εχει εκδώσει τα βιβλία: Παραδοσιακές κοινωνικές δομές (Οδυσσέας 1991), Οι ορεινές κοινότητες της Βόρειας Πίνδου. Στον απόηχο της μακράς διάρκειας (Πλέθρον 1995), Λαογραφικά ετερόκλητα (Οδυσσέας 1997), Εξουσία, εργασία και μνήμη σε τρία χωριά της Ηπείρου (Πλέθρον 1997, σε συνεργασία), Νομός Ιωαννίνων. Σύγχρονη πολιτισμική γεωγραφία (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων 1998, σε συνεργασία), Ο Ορεινός χώρος της Βαλκανικής. Συγκρότηση και μετασχηματισμοί (Πλέθρον-Δήμος Κόνιτσας 2000, επιμέλεια σε συνεργασία), Τα ποτάμια της Ηπείρου. Δρόμοι των νερών, των ανθρώπων και των πολιτισμών (Ν.Α.Ι. 2001 και Οδυσσέας 2004, σε συνεργασία), Χτίζοντας το χώρο και το χρόνο (Οδυσσέας 2003), Μαρτυρίες Αλβανών μεταναστών(Οδυσσέας 2003), Όψεις του λαϊκού πολιτισμού (Πλέθρον 2007, επιμέλεια σε συνεργασία), Προσανατολισμοί. Μια κριτική εισαγωγή στη Λαογραφία, (Κριτική 2008), Στο Σύνορο (Οδυσσέας 2010), Πεκλάρι. Κοινωνική Οικονομία μικρής κλίμακας (Ισνάφιμ 2016) κ.α. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται ερευνητικά με ζητήματα μετανάστευσης, συνόρων και εθνικών ταυτοτήτων, όπως και με την πολιτισμική οικολογία και την κοινωνική οικονομία). Έχει δημοσιεύει αρκετά επιστημονικά άρθρα σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και συλλογικές εκδόσεις στην ελληνική, αγγλική, ιταλική και βουλγαρική γλώσσα. 

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική:  

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης» χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης

———————————————————————————–

Ομιλίες 2^ου κύκλου του ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ (2021-2022)
Μάρτιος-Μάιος 2022

Πλατφόρμα Σεμιναρίου: ZOOM
Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

21 Μαρτίου 2022, (17:00-19:00)

“Οι πρακτικές οικειοποίησης της φύσης ως πολιτισμικές κληρονομιές”.

Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας,
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

4 Απριλίου 2022, (17:00-19:00)

“Μνημειøκλασία: Δημόσιος χώρος, υλικότητες και η απο-αποικιοποίηση της ιστορίας”

Πηνελόπη Παπαηλία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

23 Μαΐου 2022, (17:00-19:00)

 «Οι τουριστικές και αρχαιολογικές οντολογίες της Δήλου: Εμπειρίες “ξέφωτης αλήθειας” και “άκρυπτου” κοσμοπολιτισμού»

Δέσποινα Νάζου Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πανεπιστήμιο Αιγαίου),
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική: 

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης» χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκινάει το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης: Google form: https://forms.gle/fui1vDn3WanyhPxSA

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

17 Ιανουαρίου 2022, (17:00-19:00)

Συνομιλώντας με την τέχνη. Ερευνητικές αναζητήσεις και προοπτικές στην προσέγγιση μιας ‘δύσκολης’ πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ομιλήτρια: Ελεάνα Γιαλούρη
Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Tμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

Ελεάνα Γιαλούρη /Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Η Ελεάνα Γιαλούρη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Tμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Έλαβε το πτυχίο της στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Παν/μίου Κρήτης. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Μουσειολογία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge (Μaster of Philosophy). Το 2000 έλαβε τον τίτλο της Διδάκτορος στην Κοινωνική Ανθρωπολογία από το Παν/μιο University College London. Το 2002 πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Παν/μιο του Princeton στην Αμερική. Δίδαξε Κοινωνική Ανθρωπολογία ως επισκέπτρια καθηγήτρια (visiting lecturer) στο Παν/μιο Westminster του Λονδίνου και ως λέκτορας (lecturer) στο University College London. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα, η διδασκαλία και οι δημοσιεύσεις της σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά αφορούν τα παρακάτω ζητήματα: Θεωρίες του Υλικού πολιτισμού, Πολιτισμική Κληρονομιά και οι Πολιτικές της Μνήμης και της Λήθης, Ανθρωπολογία του Χώρου, Ανθρωπολογία και Σύγχρονη Τέχνη, Ανθρωπολογία και Αρχαιολογία. Η τρέχουσα ερευνητική της δραστηριότητα συμπεριλαμβάνει συνεργασίες με εικαστικούς καλλιτέχνες και στοχεύει στη διερεύνηση θεωρητικών, επιστημολογικών και μεθοδολογικών ορίων μεταξύ σύγχρονης τέχνης, ανθρωπολογίας και αρχαιολογίας.

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική: 

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης» χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκινάει το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης: Google form: https://forms.gle/JD7NegnJE1STxEcP6

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

6 Δεκεμβρίου 2021, (17:00-19:00)

Κληρονομιά, Κράτος και Ανατρεπτικός Αρχαϊσμός: Η Αναζήτηση Εναλλακτικών Παρελθόντων και η Εθνογραφική Πράξη

Ομιλητής: Michael Herzfeld
Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στην Έδρα Ernest E. Monrad, Τμήμα Ανθρωπολογίας, Harvard, ΗΠΑ

Michael Herzfeld /Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Ο Michael Herzfeld γεννήθηκε το 1947 στο Λονδίνο της Μεγ. Βρετανίας. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Κέιμπριτζ, Μπίρμιγκχαμ, Αθηνών και Οξφόρδης. Δίδαξε στο Vassar College (1978-80) και στο Πανεπιστήμιο της Ινδιάνας (1980-91), και από το 1991 στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου σήμερα είναι Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στην Έδρα Ernest E. Monrad στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Χάρβαρντ. Είναι και Ομότιμος Καθηγητής Κριτικών Μελετών της Κληρονομιάς του Πανεπιστημίου του Λάιντεν Ολλανδίας και συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Διεθνών Σπουδών της Σαγχάης, το Πανεπιστήμιο Μελβούρνης Αυστραλίας, και το Πανεπιστήμιο Ρώμης Tor Vergata. Συγγραφέας δώδεκα μονογραφιών και πολλαπλών άρθρων, έχει διεκπεραιώσει εκτεταμένη επιτόπια έρευνα στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στη Ταϊλάνδη. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από θέματα κληρονομιάς και εθνικισμού, της γραφειοκρατίας, της μετάβασης επαγγελματικών γνώσεων ανάμεσα σε τεχνίτες και σε διανοούμενους, της ανθρωπολογικής και σημειωτικής θεωρίας καθώς και της σχέσης μεταξύ των μεθόδων της επιτόπιας έρευνας και της εθνογραφικής περιγραφής. Εμπλούτισε το ανθρωπολογικό λεξιλόγιο με όρους σαν τη πολιτισμική οικειότητα, την κοινωνική ποιητική, τη δισημία και τον ανατρεπτικό αρχαϊσμό (το κύριο θέμα της ομιλίας του). Μεταξύ άλλων τιμών, το 2011 αναδείχτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου μας. Είναι και επίτιμος διδάκτωρ και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών (2005) και του Πανεπιστημίου Κρήτης (2013). Το 2021 αναδείχθηκε επίτιμος πολίτης της Ελλάδας και λίγο αργότερα κηρύχθηκε και επίτιμος δημότης Ζωνιανών Μυλοποτάμου.

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική: 

«Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά»

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης “Θεόδωρος Παπαγιάννης” χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκινάει το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης: Google form: https://forms.gle/PxDizJ4pgDyHVYJHA

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM

Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

22 Νοεμβρίου 2021, (17:00-19:00)

 «Φέρνοντας τον Αγιώρη». Σκέψεις για τη χρησιμότητα της εθνογραφίας με αφορμή μια επιτόπια έρευνα στη Νεστάνη Αρκαδίας

Ομιλητής: Γιάννης Δρίνης,
Διδάκτωρ Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Προϊστάμενος στο Τμήμα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

Γιάννης Δρίνης/Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

 Ο Γιάννης Ν. Δρίνης έχει σπουδάσει Ιστορία και Λαογραφία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Κοινωνική Ανθρωπολογία (Master of Arts) στο Πανεπιστήμιο του Kent at Canterbury της Μεγάλης Βρετανίας. Το 2013 ολοκλήρωσε τη διατριβή του στη Λαογραφία (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Φιλοσοφική Σχολή) με τιμητική υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Ενδιαφέρεται, μεταξύ άλλων, για την κριτική προσέγγιση της πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου. Σε συνεργασία με τον οπτικό ανθρωπολόγο Σίλα Μιχάλακα έχουν δημιουργήσει αρκετά εθνογραφικά ντοκιμαντέρ. Τα τελευταία χρόνια ερευνούν από κοινού το έθιμο του Αγίου Γεωργίου στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου διοργανώνει για το ακαδ. έτος 2021-2022 σεμινάρια με τη θεματική: 

“Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά”

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης “Θεόδωρος Παπαγιάννης” χωριό Ελληνικό ν.Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Φ. Τσιμπιρίδου

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα   Στόχος του σεμιναρίου ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού.   Συντονισμός Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

Ο 2ος Κύκλος που ξεκινάει το Νοέμβριο του 2021, με τον τίτλο «Δημόσια Ανθρωπολογία και Πολιτιστική Κληρονομιά», επιχειρεί να εντάξει τα παραπάνω ζητήματα στο πλαίσιο μιας ‘Δημόσιας Ανθρωπολογίας’, η οποία συνδιαλέγεται με την κοινωνία, συνυφαίνοντας τον αναστοχαστικό και με ενσυναίσθηση κριτικό λόγο της ανθρωπολογικής γνώσης με τις εναλλακτικές πρακτικές της κριτικής δημοσιότητας. 

Η έννοια της ‘πολιτιστικής κληρονομιάς’ επιλέγεται, στην τρέχουσα περίοδο, ως ένα πεδίο αναστοχασμού και αναθεώρησης του νεοελληνικού «Εαυτού». Το σύγχρονο ελληνικό εθνικό αφήγημα αρθρώνεται με επιτελέσεις, τελετουργίες και συμβολισμούς στο δημόσιο και ιδιωτικό λόγο και χώρο, που, μέσα από πολιτικές και διαδρομές της μνήμης συγκροτούν το κυρίαρχο αφήγημα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η τελευταία με τη συνδρομή των πολιτικών του κράτους, των διεθνών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες συλλογικότητες, οι οποίες νοηματοδοτούν και αναπαράγουν σχέσεις εξουσίας και ηγεμονίας, παραπέμπει στην ιδέα της συνέχειας και της γραμμικής εξέλιξης του ιστορικού χρόνου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά κενά και αποσιωπήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, παράλληλα με την αποδόμηση των ηγεμονικών λόγων, οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αναζητούν τις σημασίες και τη δυναμική που αποκτούν οι σιωπές και τα κενά στις ζωές των διαφορετικών, των υπεξούσιων και των συλλογικοτήτων, έτσι όπως αυτές εγγράφονται στα όρια, τα περιθώρια και τα σύνορα των κυρίαρχων αφηγήσεων και των πολιτικών του πολιτισμού στη δημόσια σφαίρα.  

Στους/στις συμμετέχοντες/ουσες που θα κάνουν εγγραφή στην παρακάτω φόρμα, θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης: Google form: https://forms.gle/PxDizJ4pgDyHVYJHA

————————————————————————–

Ομιλίες B’ κύκλου του ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ
Νοέμβριος-Ιανουάριος 2021-2022

Πλατφόρμα Σεμιναρίων: ZOOM
Link https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

22 Νοεμβρίου 2021, (17:00-19:00)

 «Φέρνοντας τον Αγιώρη». Σκέψεις για τη χρησιμότητα της εθνογραφίας με αφορμή μια επιτόπια έρευνα στη Νεστάνη Αρκαδίας

Γιάννης Δρίνης
Διδάκτωρ Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Προϊστάμενος στο Τμήμα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

6 Δεκεμβρίου 2021, (17:00-19:00)

Κληρονομιά, Κράτος και Ανατρεπτικός Αρχαϊσμός: Η Αναζήτηση Εναλλακτικών Παρελθόντων και η Εθνογραφική Πράξη

Michael Herzfeld
Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στην Έδρα Ernest E. Monrad, Τμήμα Ανθρωπολογίας, Harvard, ΗΠΑ

17 Ιανουαρίου 2022, (17:00-19:00)

Ο τίτλος θα ανακοινωθεί σύντομα

Ελεάνα Γιαλούρη
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας,
Πάντειο Πανεπιστήμιο

Η Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου,
διοργανώνει Κύκλο Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων με τίτλο:

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ / Κριτικοί διάλογοι, επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα

Συντονισμός
Φωτεινή Τσιμπιρίδου – Ιωάννης Μάνος

«Υποδομές, Κοινωνική Συμμετοχή και Κρίσεις»

Ομιλητής:
Δημήτρης Δαλάκολγου  
Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας,
Vrije Universiteit, Άμστερνταμ  

Παρασκευή 14/5/2021, 17:00-19:00

Πλατφόρμα Zoom: https://zoom.us/j/8954478253
Meeting ID: 895 447 8253

Μόνο όσοι/ες επιθυμούν βεβαίωση παρακολούθησης, μπορούν να εγγραφούν στην παρακάτω Google form:  https://forms.gle/wefzURHchcg4dmC99

 Δημήτρης Δαλάκογλου/Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Ο Δημήτρης Δαλάκογλου είναι καθηγητής στο Vrije Universiteit Amsterdam όπου έχει την έδρα της κοινωνικής ανθρωπολογίας από το 2015. Έχει πραγματοποιήσει εθνογραφική έρευνα στην Αλβανία, Ελλάδα, Ολλανδία και Βρετανία. Μεταξύ 2012-2014 έτρεξε την έρευνα crisis-scapes στην Ελλάδα και από το 2017 τρέχει πάλι στην Ελλάδα το ερευνητικό πρόγραμμα infra-demos. Είχε την συνεπιμέλεια τριών τόμων  σχετικά με την Ελλάδα: Critical Times in Greece (2018), Crisis-scapes: Athens and Beyond (2014) Revolt and Crisis in Greece (2011). Η μονογραφία του για τη Νότια Αλβανία  ‘Ο Δρόμος’ κυκλοφορεί από τη Manchester University Press.

Λέσχη Εθνογραφίας-Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου

1^ος Κύκλος Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων

ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ/Κριτικοί διάλογοι,  επιστημολογικές προκλήσεις, εμπειρίες πεδίου, δημιουργικά κείμενα.

Με αφετηρία τον προσωπικό και ενσώματο τρόπο βίωσης της εθνογραφικής έρευνας, την ανάγκη για αναστοχασμό και την αναζήτηση για μία αποτελεσματική αφήγηση, που μπορεί να ακολουθεί τους συμβατικούς τρόπους ανθρωπολογικής γραφής, ή να βασίζεται σε μία πειραματική μορφή, ως μία «εθνογραφία με άλλο δημιουργικό τρόπο», το σεμινάριο διερευνά πτυχές και εμπειρίες της εθνογραφικής πρακτικής και της σύνθεσης του εθνογραφικού κειμένου, ή άλλου οπτικοακουστικού τρόπου, με τον οποίο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας.

Μας απασχολούν ζητήματα όπως:

• οι τρόποι, με τους οποίους διαμορφώνονται η εθνογραφική γνώση και η ανθρωπολογική θεωρία μέσα από τις εμπειρίες της συνάντησης με και (σ)το πεδίο
• οι προκλήσεις, οι συγκρούσεις και οι ηθικοί προβληματισμοί, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, σχετικά με το πεδίο, αλλά και σε σχέση με το θεωρητικό πλαίσιο αναφοράς, την ιστορική συγκυρία, την κοινωνική και πολιτική συνθήκη
• οι μνήμες και οι ενσώματες πτυχές της έρευνας, οι οποίες  μπορούν να εισαχθούν ως εθνογραφικά δεδομένα στους τρόπους αφήγησης και να συμβάλουν στο μετασχηματισμό της αυστηρής επιστημονικής μελέτης σε απολαυστική αυτοβιογραφική διήγηση 
• πώς προχωρά  η σχέση του/της ερευνητή/τριας με τους ανθρώπους που μελέτησε, όταν τελειώνει η έρευνα;
• για ποιους γράφουμε, τελικά, τις εθνογραφίες μας και ποιοι/ες θέλουμε να μας διαβάζουν;

Στόχος του σεμιναρίου είναι να συμβάλει σε μία κριτική και διεπιστημονική συζήτηση για τη θεωρία και πρακτική της εθνογραφίας, την επιστημολογία της έρευνας, τη σημασία της ενσώματης εμπειρίας, αλλά και τους τρόπους διάχυσης της παραγόμενης ανθρωπολογικής γνώσης στο ακαδημαϊκό και μη-ακαδημαϊκό κοινό. Η ανθρωπολογική μελέτη, ως ερευνητική πρακτική και ως πολιτική γραφής που εμπεριέχει την κριτική αποτίμηση, την ενσυναίσθηση, τον αναστοχασμό και την αυτοαναφορικότητα,  αναδεικνύει τη σημασία της πολυτροπικής ανάλυσης του τοπικού για την κατανόηση του γενικού. 

Ομιλίες 1^ου κύκλου του ΕΘΝΟΓΡΑΦΕΙΝ:

Νάντια Σερεμετάκη,
Καθηγήτρια Ανθρωπολογίας, 2 Απριλίου 2021, (17:00-19:00)

Νένη Πανουργιά,
Καθηγήτρια Ανθρωπολογίας (Columbia University), 23 Απριλίου 2021, (17:00-19:00)

Δημήτρης Δαλάκογλου,
Καθηγητής Ανθρωπολογίας, Vrije University Amsterdam),14 Μαΐου 2021, (17:00-19:00)